GoldenEye (1995)
Ελληνικός τίτλος: Επιχείρηση Χρυσά Μάτια
Περιπέτεια της MGM/UA, σε σκηνοθεσία Μάρτιν Κάμπελ, με τους Πηρς Μπρόσναν, Σων Μπην, Ιζαμπέλα Σκορούπκο, Φάμκε Γιάνσεν, Τζούντι Ντεντς, Τζο Ντον Μπέηκερ, Ρόμπι Κόλτρέην, Τσέκυ Καρυό, Γκότφριντ Τζων, Άλαν Κάμινγκ, Σαμάνθα Μποντ, Ντέσμοντ Λιούελυν.
Μια νέα τρομοκρατική οργάνωση κάνει την εμφάνισή της και πραγματοποιεί το μεγάλο, προειδοποιητικό της χτύπημα. Βγαλμένη από τα σπλάχνα της διαλυμένης πλέον ΕΣΣΔ, ο οργάνωση Ιανός, έχοντας παρεισφρήσει στους κόλπους του ρωσικού στρατού και της διαστημικής υπηρεσίας, αποκτά τον έλεγχο δύο δορυφόρων, με το κωδικό όνομα "Χρυσό Μάτι". Ο κάθε ένας από αυτούς φέρει πυρηνικό σύστημα που εκτοξεύει έναν πανίσχυρο ηλεκτρομαγνητικό παλμό που καταστρέφει κάθε ηλεκτρική και ηλεκτρονική συσκευή σε ακτίνα πολλών χιλιομέτρων. Σε αντίθεση, όμως, με την παλαιότερη δράση της οργάνωσης ΦΑΣΜΑ, ο Ιανός δεν ζητά λύτρα. Είναι αποφασισμένος για το χτύπημα, χωρίς την παραμικρή διαπραγμάτευση.
Η 17η ταινία της σειράς σηματοδοτεί μια σειρά από πρωτιές. Πέραν της εμφάνισης του Πηρς Μπρόσναν στον ρόλο του Τζέημς Μποντ, η "Επιχείρηση Χρυσά Μάτια" είναι η πρώτη ταινία που μεταφέρει τον 007 στη μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης εποχή, όταν ο Ψυχρός Πόλεμος δεν είχε πλέον καμία σημασία -ή τουλάχιστον έτσι πιστεύαμε τότε. Το νέο διεθνές πολιτικό σκηνικό αποτυπώνεται και στο σενάριο της ταινίας που για πρώτη φορά δεν βασίζεται σε βιβλίο του Ίαν Φλέμινγκ, μολονότι ο τίτλος παραπέμπει στη δραστηριότητα του δημιουργού του, όταν υπηρετούσε στη βρετανική ναυτική αντικατασκοπεία, σε μια επιχείρηση που έφερε αυτήν την κωδική ονομασία. Οι νέες συνθήκες μεταφέρουν και τον ρόλο του ίδιου του Μποντ αλλά και της ΜΙ6 στη νέα πραγματικότητα, καθώς αμφισβητείται εν μέρει η αναγκαιότητα τόσο εκείνου όσο και της οργάνωσης. Πιο ώριμος ο ίδιος ο ήρωας, πιο άνθρωπος και λιγότερο φιγούρα, ο Μποντ του Μπρόσναν βάζει τα πρώτα λιθαράκια για έναν πράκτορα όχι μόνο της σύγχρονης πραγματικότητας αλλά και της νέας κινηματογραφικής αντίληψης. Τα γκάτζετ και τα εφφέ (για πρώτη φορά CGI) δεν είναι αρκετά για να εντυπωσιάσουν πλέον το κοινό, που αποζητά μια πιο ενήλικη προσέγγιση ακόμα και σε μια εύπεπτη περιπέτεια. Έτσι, για πρώτη φορά συναντούμε έναν Μποντ που αναπολεί και ασκεί κριτική στο παρελθόν, που αντιλαμβάνεται τους θανάτους που έχει προκαλέσει, αλλά και που είχε ψήγματα προσωπικής ζωής. Εξ ου και το ειδικό βάρος που αποκτά ο κακός της ταινίας, ο Σων Μπην, ο οποίος υπήρξε επίσης πράκτορας της ΜΙ6 (ο 006), αλλά και φίλος του Μποντ. Είναι κι αυτή η σύντομη σκηνή στην παραλία με την Ιζαμπέλα Σκορούπκο που δείχνει για πρώτη φορά στην ιστορία του, τον "σκληρό" Τζέημς Μποντ να αφήνει πίσω του τον πράκτορα και να αποκτά τόσο έντονα ανθρώπινη υπόσταση.
Η ταινία άρεσε και δικαιολογημένα, καθώς συνδυάζει αρμονικά την περιπέτεια με το διακριτικό χιούμορ και αυτήν την πιο ανθρώπινη προσέγγιση. Ο Πηρς Μπρόσναν τόσο εμφανισιακά όσο και σε ύφος παραπέμπει πολύ περισσότερο στον Μποντ του Σων Κόννερυ, κάτι που πράττει ακόμα και το τραγούδι των τίτλων που η Τίνα Τέρνερ ερμηνεύει κλείνοντας το μάτι στις αντίστοιχες μπαλάντες της Σίρλεϋ Μπάσσεϋ. Πρωτιές και εκπλήξεις συναντούμε και στο καστ με πρώτη και καλύτερη την Τζούντι Ντεντς στο ρόλο της Μ. Μετά από 33 χρόνια, όχι μόνο δεν υποδύεται τον ρόλο ο Ρόμπερτ Μπράουν, αλλά ο Μ δεν είναι καν άνδρας. Νέες εποχές, είπαμε. Η Τζούντι Ντεντς κάνει θαύματα με τον ρόλο, αγκαλιάζοντάς τον με το ύφος της σκύλας πρακτόρισσας αλλά και μίας στοργικής μαμάς, προσέγγιση που θα κάνει θαύματα μέσα στα χρόνια, πρωτίστως στις ταινίες με τον Ντάνιελ Κραιγκ. Η Σαμάνθα Μποντ αντικαθιστά την Κάρολιν Μπλις στον ρόλο της Μάνιπένυ, ενώ ο μοναδικός που παραμένει από το αρχικό επιτελείο ηθοποιών είναι ο Ντέσμοντ Λιούελυν στον ρόλο του Κιου.
Για την ιστορία, να πούμε πως θα έπρεπε να είχε υπάρξει νωρίτερα και τρίτη ταινία με τον Τίμοθυ Ντάλτον, όπως προέβλεπε το συμβόλαιό του και σύμφωνα με τις επιθυμίες του Άλμπερτ Μπρόκολι. Η πώληση όμως της "μαμάς" Metro-Goldwyn-Mayer που στο μεταξύ είχε αγοράσει τη United Artists, δημιούργησε μια νομική θύελλα μεταξύ του Μπρόκολι και των νέων ιδιοκτητών που κράτησε για χρόνια και έληξε ουσιαστικά με τη χρεωκοπία του ομίλου που είχε αγοράσει την MGM. Στο μεταξύ, ο Τίμοθυ Ντάλτον είχε αποχωρήσει, διότι δεν μπορούσε να περιμένει πότε θα τελειώσουν όλα αυτά, οπότε όταν οι περιπέτειες καταλάγιασαν, του ζητήθηκε να επιστρέψει, όχι μόνο για μία αλλά για πολλές ταινίες. Ο Ντάλτον δεν δέχθηκε να δεσμευθεί για σειρά ταινιών, μολονότι δεν είχε αντίρρηση να κάνει μια τρίτη και τελευταία. Ο Μπρόκολι, όμως, δεν δέχθηκε, αφού πίστευε πως μετά από τόσα χρόνια κενό στη σειρά, δεν ήταν σωστό ο ηθοποιός που θα ενσάρκωνε τον Μποντ να εμφανιστεί για μία φορά και μόνο. Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, η υγεία του Άλμπερτ Μπρόκολι είχε αρχίσει να χειροτερεύει (πέθανε 7 μήνες μετά την πρεμιέρα της ταινίας), οπότε πιάνει το τιμόνι η κόρη του, η Μπάρμπαρα, με εκείνον στα μετόπισθεν, και αναζητείται ο νέος ηθοποιός. Καταλήγουν σε μια παλαιότερη επιλογή τους, τον Πηρς Μπρόσναν, που τον ήθελαν ούτως ή άλλως για τον ρόλο, ακριβώς μετά τον Ρότζερ Μουρ. Τότε, οι υποχρεώσεις του Μπρόσναν στην τηλεοπτική σειρά "Remington Steele" δεν του επέτρεπαν να εμπλακεί, όμως τώρα ήταν ελεύθερος.
Υποψιάζομαι πως οι νέοι ιδιοκτήτες της MGM, μια θυγατρική της Crédit Lyonnais, έδωσαν και κάποιες μικρές γαλλικές πινελιές στην ταινία: γυρίσματα στο Μόντε Κάρλο, ο Τσέκυ Καρυό στον ρόλο του ρώσου Υπουργού Αμύνης και ο Ερίκ Σερά να υπογράφει τη μουσική (όχι από τις καλύτερές του), ύστερα από άρνηση του Τζων Μπάρρυ να συμμετάσχει. Αξέχαστη η Φάμκε Γιάνσεν στον ρόλο της Ξένια Όνατοπ που στα Ελληνικά είχε αποδοθεί τότε ευφυώς ως Ξένια Αποπάνωφ. Και μια τελευταία πρωτιά: η "Επιχείρηση Χρυσά Μάτια" είναι η πρώτη ταινία του Μποντ που προβάλλεται με ψηφιακό πεντακάναλο ήχο, μιξαρισμένη τόσο για αίθουσες με Dolby Digital όσο και με DTS.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου