Don't Look Up (2021)
Ελληνικός τίτλος: Μην κοιτάτε πάνω
Δραματική κομεντί επιστημονικής φαντασίας του Netflix σε σκηνοθεσία Άνταμ ΜακΚέυ, με τους Λεονάρντο ΝτιΚάπριο, Τζένιφερ Λώρενς, Μέρυλ Στρηπ, Τζόνα Χιλ, Κέητ Μπλάνσετ, Ρομπ Μόργκαν, Μαρκ Ράυλανς, Τάυλερ Πέρυ, Τιμοτέ Σαλαμέ, Ρον Πέρλμαν, Αριάνα Γκράντε, Χιμές Πατέλ, Μάικλ Τσίκλις, Τόμερ Σίσλεϋ, Πωλ Γκίλφόυλ.
Μία αστρονόμος που κάνει την πτυχιακή της ανακαλύπτει έναν νέο και τεράστιο κομήτη που βρίσκεται εντός του ηλιακού μας συστήματος. Όταν επικοινωνεί τα στοιχεία στον καθηγητή της, εκείνος συνειδητοποιεί πως βάσει τον μετρήσεών του ο κομήτης βρίσκεται σε τροχιά σύγκρουσης με τη Γη. Μόνο που όταν παίρνουν σβάρνα τα κανάλια και τη NASA για να φτάσουν μέχρι το Οβάλ Γραφείο, συνειδητοποιούν πως ουδείς νοιάζεται.
Σκληρή σάτιρα της πολιτικής και των ΜΜΕ από τον άνθρωπο που φαίνεται να γνωρίζει όσο κανείς να καυτηριάζει και να σχολιάζει με ουσία τα κακώς κείμενα της πραγματικότητας εντός της οποίας ζούμε. Ο Άνταμ ΜακΚέυ, βραβευμένος με Όσκαρ σεναριογράφος και σκηνοθέτης, αφήνει πίσω του τα σκάνδαλα της Wall Street στο "Μεγάλο Σορτάρισμα" και τους σκοτεινούς διαδρόμους του Λευκού Οίκου στο "Vice: O δεύτερος στην ιεραρχία" για να σηκώσει το βλέμμα ψηλά και να αντικρίσει κατάματα τον Αρμαγεδδώνα που θα σημάνει το αμετάκλητο τέλος μας. Συμπληρώνοντας μια άτυπη τριλογία για τα τρία κακά της μοίρας μας -Οικονομία, Πολιτική, Περιβάλλον- ο ΜακΚέυ τολμά να κάνει χιούμορ με το τέλος της ανθρωπότητας σαν να είναι κάτι πάρα πολύ απλό, αποφεύγοντας διαρκώς τα μεγάλα λόγια αλλά κάνοντας ταυτόχρονα μεγάλο σινεμά. Με καστ βγαλμένο από την Dream Team του Χόλυγουντ και σενάριο που ακροβατεί δεξιότεχνα στα όρια του ρεαλισμού, του θρίλερ και της πολιτικής σάτιρας, το "Μην κοιτάτε πάνω" είναι η ταινία που συνοψίζει όσο καμιά άλλη το σήμερα. Γραμμένη πολύ πριν τον κορωνοϊό (άσχετα εάν οι νέες συνθήκες που η πανδημία δημιούργησε ταιριάζουν γάντι σε πολλά σημεία της ιστορίας), κατ' ουσίαν προβλέπει την αντίδραση της κεντρικής πολιτικής ηγεσίας των ΗΠΑ σε περίπτωση κάποιας μεγάλης, παγκόσμιας κρίσης. Και κάπως έτσι παρουσιάζει την Πρόεδρο της χώρας ως μία εγωπαθή, ωφελιμίστρια και αδιάφορη για την πραγματικότητα ηγέτιδα, η οποία -για παράδειγμα- σκέφτεται να ασχοληθεί με τον κομήτη μετά τις ενδιάμεσες εκλογές, ώστε να μην διαταράξει το εκλογικό σώμα των ψηφοφόρων της. Ακούγεται αστείο, φυσικά, μα ενόψει των γεγονότων που διαδραματίζονται στην ταινία (και στη ζωή μας) είναι ταυτόχρονα τραγικό και επικίνδυνο.
Και κάπως έτσι κυλά καλπάζοντας η ιστορία, με τον θεατή να μην ξέρει εάν πρέπει να γελάσει ή να κλάψει (με τα χάλια μας), καθώς ο ΜακΚέυ μάς βομβαρδίζει κατάμουτρα με σκηνές μιας πραγματικότητας σαλεμένης, ιδωμένη στην υπερβολή της αλλά πέρα για πέρα αληθινή. Η μεγαλύτερη επιτυχία άλλωστε της ταινίας είναι ακριβώς αυτή η αμφισημία στην αφήγησή της: ποτέ δεν είσαι απόλυτα σίγουρος εάν μιλά για σοβαρά πράγματα με αστείο τρόπο ή εάν μιλά στα σοβαρά για κάτι αστείο. Η αντίδραση του κορυφαίου τηλεοπτικού πρωινάδικου της χώρας, η κατόπιν εορτής κινητοποίηση του ΟΗΕ, ο γκουρού επιχειρηματίας της τεχνολογίας, τα οικονομικά οφέλη που διαβλέπουν στον κομήτη, το ίδιο το μήνυμα της Προέδρου, "Μην κοιτάτε ψηλά. Αυτοί που σας λένε να κοιτάξετε ψηλά θέλουν απλά να σας πανικοβάλλουν", φαντάζουν αστεία και υπερβολικά, μα στην ολότητά τους είναι βαθύτατα σοβαρά, πραγματικά και δυσοίωνα.
Ο Άνταμ ΜακΚέυ γράφει και σκηνοθετεί την ταινία με απόλυτη σοβαρότητα, γεγονός ορατό στο μοντάζ του, στη φωτογραφία και στις ερμηνείες εκ των οποίων τίποτα δεν παραπέμπει σε κωμωδία ή παρωδία. Οι χαρακτήρες είναι αυτοί που ρέπουν προς τη γελοιότητα, αλλά -προσέξτε- αυτό δεν καθιστά την ταινία κωμική, αφού είναι άλλες οι συμβάσεις της κωμωδίας. Οι ηθοποιοί του, όλοι του ένας κι ένας, τον βγάζουν ασπροπρόσωπο καθώς αντιλαμβάνονται πλήρως αυτήν την αμφισημία της αφήγησης και την ενστερνίζονται στις ερμηνείες τους που οδηγούν σε ένα συναισθηματικό γαϊτανάκι μέχρι τέλους. Η Μέρυλ Στρηπ άλλα λέει και άλλα σκέφτεται και αυτό είναι ορατό στο πρόσωπό της με έναν τρόπο μαγικό, ο Λεονάρντο ΝτιΚάπριο δίνει ουσία, νόημα και ψυχή στον παραπονεμένο επαρχιώτη επιστήμονα που πλέον βλέπει τα σαλόνια (και τα πόδια της πιο διάσημης δημοσιογράφου της τηλεόρασης) ορθάνοιχτα μπροστά του, η Τζένιφερ Λώρενς αποδεικνύει ακόμα μια φορά πόσο σπουδαία ηθοποιός και πόσο χολυγουντιανή σταρ είναι, η Κέητ Μπλάνσετ μεταμορφώνεται (κυριολεκτικά) στην επιτομή της παρουσιάστριας πρωινάδικου (αυτής με τα ορθάνοιχτα πόδια), ο Τιμοτέ Σαλαμέ (κι ας τον βρίζετε) φέρνει συναισθηματική ισορροπία με το που εμφανίζεται στην οθόνη, οι αναφορές στην ποπ κουλτούρα δίνουν και παίρνουν και εν τέλει δεν μαθαίνουμε ποτέ τον λόγο που ένας στρατηγός του Πενταγώνου χρέωνε τα νερά που τους έφερνε στις συσκέψεις από τα δωρεάν ψυγεία του Λευκού Οίκου.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου