Transit (2018)

Δραματική ταινία σε σκηνοθεσία Κρίστιαν Πέτζολντ, με τους Φραντς Ρογκόφσκι, Πώλα Μπέερ, Γκόντεχαρντ Γκίζε, Λίλιεν Μπάτμαν, Μπάρμπαρα Άουερ.

Κατά τη διάρκεια της γαλλικής κατοχής στο Παρίσι, ένας Γερμανός που διώκεται από τον στρατό, παίρνει την ταυτότητα ενός συγγραφέα που έχει αυτοκτονήσει. Ταξιδεύει κρυφά για τη Μασσαλία όπου ελπίζει ότι θα βρει καράβι για να τον μεταφέρει με ασφάλεια στο Μεξικό. Η γραφειοκρατία, όμως, τον κρατά δέσμιο εκεί, ενώ την ίδια στιγμή γνωρίζει τυχαία τη γυναίκα του νεκρού συγγραφέα, η οποία αναζητεί τον άντρα της.

Διαβάζοντας την περίληψη, εύκολα θα μπορούσατε να συμπεράνετε πως πρόκειται για δράμα εποχής. Όμως, όχι. Το "Transit" διαδραματίζεται στο σήμερα, μολονότι το βιβλίο στο οποίο βασίζεται τοποθετεί τη δράση του το 1942. Πρόκειται για ένα ενδιαφέρον πείραμα το οποίο αναμφισβήτητα τεστάρει τη διαχρονικότητα της ευρωπαϊκής ιστορίας και κατά πόσο αυτή μπορεί να επαναληφθεί στις μέρες μας. Την ίδια στιγμή, όμως, δημιουργεί ένα μπέρδεμα από τις πρώτες κιόλας εικόνες σε έναν ανυποψίαστο θεατή, ο οποίος είτε θα σπαταλήσει τον χρόνο του για να εντοπίσει τι ακριβώς συμβαίνει, είτε θα χαθεί εντελώς. Αν, όμως, η πληροφορία αυτή είχε δοθεί ξεκάθαρα εξ αρχής με κάποιον τρόπο, τότε η ταινία θα αναδείκνυε πολύ περισσότερο τη δυναμική της.

Γιατί περνάς καλά με την ταινία, εφόσον η ιστορία του βιβλίου "Τράνζιτο" της Άννα Σέγκερς είναι τόσο δυνατή που ακόμα και με τις σεναριακές ατασθαλίες υπερβαίνει την ίδια την ταινία και σε συναρπάζει. Ένας ερωτευμένος άντρας, μετέωρος ανάμεσα σε δύο ταυτότητες, καλείται να αναλάβει τις ευθύνες του, εγκλωβισμένος σε μία πόλη που μολονότι τη θεωρεί πύλη διαφυγής, ενδέχεται να τον φυλακίσει για πάντα. Λίγο νουάρ, λίγο θρίλερ, λίγο πολιτικό δράμα, η ιστορία έχει όλα τα απαραίτητα συστατικά για να γίνει πολύ καλό σινεμά. Και όπως αποδεικνύεται από το πείραμα του σκηνοθέτη, αυτή η ίδια η ιστορία που διαδραματίζεται στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, υπό ορισμένες συμβάσεις, θα μπορούσε να αφορά και το σήμερα. Μόνο που απλά, το πείραμα έγινε άτεχνα. 

Αν κατανοήσεις, όμως, τη σύμβαση και προπάντων αν πάψει να σε προβληματίζει, ο εφιάλτης του 'Transit" παίρνει σάρκα και οστά. Μια "κατεχόμενη" Γαλλία στο σήμερα, με τους Γερμανούς και τη συνεργαζόμενη με αυτούς αστυνομία να κυνηγούν τους "παράνομους", την ίδια στιγμή που έχουν ξεκινήσει οι επιχειρήσεις εκκαθάρισης. Μοιάζει τόσο αλλόκοτο αλλά την ίδια στιγμή φαντάζει πάρα πολύ αληθινό, και σου επιτρέπει εύκολους συνειρμούς με όλες τις τελευταίες εξελίξεις που έχουν ταλανίσει την Ευρωπαϊκή Ένωση. Υπό αυτό το πρίσμα λοιπόν, το σεναριακό/σκηνοθετικό πείραμα του Κρίστιαν Πέτζολντ φαντάζει πολύ ενδιαφέρον. Θα έπρεπε όμως είτε να είχε μπολιαστεί με κάποιες ουσιώδεις αναφορές στο σήμερα για να γίνει ακόμα πιο σύγχρονο ή να είχαν απαλειφθεί οι αναφορές στο χθες ώστε να γίνει ουσιωδώς άχρονο. Αυτό το "ντεμί σαιζόν" που επελέγη αδικεί την ταινία, που είναι και ατμοσφαιρικά γυρισμένη και τιμά τους αγωνιώδεις χρόνους του θρίλερ και αποτίνει φόρο τιμής στα νουάρ του '50. Γοητευτικός ο Φραντς Ρογκόφσκι στον πρωταγωνιστικό ρόλο (μου θύμισε λίγο εμφανισιακά τον Ρούφους Σιούελ στα νιάτα του). Προσωπικά, πέρασα καλά, έχοντας κάνει την υπέρβαση στις ιστορικές αναφορές εξ αρχής, και παρακολουθώντας απλά την εξέλιξη της ιστορίας. Δεν μπορώ όμως να το ζητήσω ντε φάκτο αυτό και από οποιονδήποτε άλλο θεατή. Ούτε ο σκηνοθέτης. 

Για περισσότερες κριτικές ταινιών και παρουσιάσεις κινηματογραφικών αιθουσών, ακολουθήστε μας στο Facebook στη σελίδα Cinemano.