Nope (2022) (IMAX)

Ελληνικός τίτλος: Ούτε καν

Θρίλερ επιστημονικής φαντασίας της Universal σε σκηνοθεσία Τζόρνταν Πηλ, με τους Ντάνιελ Καλούγια, Κίκι Πάλμερ, Μπράντον Περέα, Στήβεν Γιουν, Μάικλ Γουίνκοτ. 

Όταν ένα άγνωστο ιπτάμενο αντικείμενο εμφανίζεται πάνω από τη φάρμα τους, δυο αδέλφια επιχειρούν να το καταγράψουν στην κάμερα με σκοπό να πουλήσουν τα πλάνα στα media και να βγάλουν πολλά λεφτά. Το θέμα είναι πως το κυνήγι του αντικειμένου και της διασημότητας αποδεικνύεται πολύ πιο επικίνδυνο από όσο νόμιζαν, ειδικά αφού ο ιπτάμενος επισκέπτης φαίνεται πως είναι κάτι άλλο από αυτό που νομίζουν.

Κατ' αρχάς, να δηλώσω πως ουδέποτε είχα παραδοθεί άνευ όρων στο σινεμά του Τζόρνταν Πηλ κόντρα στην υστερία των θεωρητικών που έπιναν νερό στο όνομά του, βλέποντας, αναζητώντας και θαυμάζοντας έξτρα ιδέες πίσω από τις ιστορίες που αφηγείτο στις ταινίες του. Πέρα από το "Τρέξε" (όπου εκεί ο συμβολισμός είχε νόημα καθώς ήταν άρρηκτα συνδεδεμένος με την υπόθεση), έβρισκα τις ταινίες του επιτηδευμένες, με έναν διδακτισμό που καπέλωνε κάθε εγχείρημα (με αποκορύφωμα την τηλεοπτική αναβίωση της "Ζώνης του Λυκόφωτος"). Δεν βρίσκω κακά τα νοήματα, μην με παρεξηγείτε, μα άλλο είναι να τα περνάς μέσα από μια καλοδομημένη ιστορία και άλλο να τα χρησιμοποιείς ως βασικό όχημα μέσα από εξόφθαλμες, στρατευμένες αναφορές. Από την άλλη, ουδείς μπορεί να αρνηθεί πως ο Τζόρνταν Πηλ είναι ένας επιδέξιος σκηνοθέτης, γεγονός που αποδεικνύεται περίτρανα από το "Ούτε καν", όπου πλέον σενάριο και σκηνοθεσία εξυπηρετούν στον απόλυτο βαθμό την ιστορία και την εξέλιξή της, με τις όποιες σχολιαστικές αναφορές να προκύπτουν αρμονικά μέσα από την αφήγηση. Έλα μου όμως που -καθαρόαιμος τρόμος επιστημονικής φαντασίας καθώς είναι- το "Ούτε καν" μπέρδεψε τους θεωρητικούς, ένθερμους υποστηρικτές του που έσπευσαν να μιλήσουν για "αδύναμα νοήματα και προσχηματικές ιδέες πίσω από ένα αβανταδόρικο και οπτικά φαντασμαγορικό περιτύλιγμα". Είναι να τρελαίνεσαι δηλαδή, δεδομένου μάλιστα πως το φιλμ είναι απλά εξαιρετικό ως προς το είδος του και ως προς αυτό που θέλει να πει. Όμως, αυτά παθαίνεις όταν "διαβάζεις" μια ταινία όχι για αυτό που είναι αλλά για αυτό που νομίζεις πως θέλει να πει και αυτός είναι ο λόγος που όλοι αυτοί οι "ένθερμοι" και "αφοσιωμένοι" θεωρητικοί πολύ γρήγορα αποκαθηλώνουν τα είδωλά τους όταν νομίσουν πως δεν ανταποκρίνονται πλέον στην προσωπική τους ιδεολογία. 

Για να επιστρέψουμε λοιπόν στην ταινία, το "Ούτε καν" είναι ένα συναρπαστικό και καθηλωτικό υπερθέαμα και ίσως (κατά την προσωπική μου άποψη) η πλέον ώριμη στιγμή του Τζόρνταν Πηλ, ο οποίος πέρα από το καλογραμμένο σενάριο μας δείχνει περίτρανα τη σπουδαία ικανότητά του να χρησιμοποιεί την εικόνα, τον ήχο και τις σιωπές. Με φροντισμένες ενέσεις χιούμορ που δεν γίνονται ποτέ καλαμπούρι, έξυπνη μα διακριτική σάτιρα της showbiz και μια εφιαλτική σεκάνς έναρξης, το σενάριο κλιμακώνεται σταδιακά μέχρι την "έκρηξη" του φινάλε, προκαλώντας ανείπωτη αγωνία και κάνοντας το στομάχι σου να σφίγγεται διαρκώς έναντι αυτής της άγνωστης μα μεγαλειώδους απειλής. Μεγάλο σινεμά φτιαγμένο για μεγάλες οθόνες και με "μεγάλη" εικόνα χάρη στις κάμερες ΙΜΑΧ με τις οποίες γυρίστηκε, το "Ούτε καν" είναι ένα συναρπαστικό ταξίδι αγωνίας στις αισθήσεις και στη λογική. Η φωτογραφία του Χόυτε Βαν Χόυτεμα αποδίδει στο απόλυτο το σκοτάδι και τη χαώδη απεραντοσύνη του τοπίου, άρρηκτα συνδεδεμένη με τη λειτουργική και εφιαλτική μουσική του Μάικλ Έημπελς που μοιάζει να βγαίνει από τα σπλάχνα του ουρανού, ένα με τους ήχους της φύσης και τις "κραυγές" του ιπτάμενου επισκέπτη. Άρτιο και το μοντάζ του Νίκολας Μόνσουρ, που κόβει με απίστευτη ακρίβεια από τα κοντινά στα γενικά, δίνοντας ανάσα στις σιωπές και καθορίζοντας το καλοκουρδισμένο τέμπο της ταινίας. Όποιος επιλέξει να το παρακολουθήσει σε κινητό, τάμπλετ ή δεν ξέρω κι εγώ πού αλλού, ας διαγραφεί από μόνος του.

Για περισσότερες κριτικές ταινιών, θεατρικών παραστάσεων, σειρών και παρουσιάσεις κινηματογραφικών αιθουσών, ακολουθήστε μας στο Facebook στη σελίδα Cinemano.