Adieu l'ami (1968)

Ελληνικός τίτλος: Αντίο φίλε

Αστυνομική ταινία σε σκηνοθεσία Ζαν Ερμάν, με τους Αλαίν Ντελόν, Τσαρλς Μπρόνσον, Όλγκα Ζωρζ-Πικό, Μπριζίτ Φοσσέ, Μπερνάρ Φρεσόν.

Δύο μέλη της Λεγεώνας των Ξένων επιστρέφουν στη Γαλλία από την Αλγερία, έτοιμοι για την επόμενη μέρα της ζωής τους. Ο "γιατρός" Ντίνο Μπαράν θέλει να αφήσει τις πολεμικές επιχειρήσεις πίσω του, ενώ ο Φρανζ Προπ προσπαθεί να τον πείσει να τον ακολουθήσει στο Κονγκό, μαζί με μια ομάδα επιλέκτων. Ο Μπαράν αρνείται, αλλά στον δρόμο εμφανίζεται η Ιζαμπέλ Μορώ, μια νεαρή γυναίκα που ζητά πληροφορίες για κάποιον Μότσαρτ, έναν γνωστό της που πολεμούσε μαζί τους στην Αλγερία. Ο "γιατρός" της λέει πως δεν τον γνωρίζει, όμως τελικά δέχεται να πάρει τη θέση του σε κάτι που είχαν συμφωνήσει από καιρό: θα έπιανε δουλειά στο ιατρείο της διαφημιστικής εταιρείας όπου εργάζεται η Ιζαμπέλ, με σκοπό να ανοίξει το χρηματοκιβώτιο μέσα στις αργίες των Χριστουγέννων και να επιστρέψει ομόλογα αξίας 50.000 γαλλικών φράγκων, προτού γίνει αντιληπτή η απουσία τους. Την ίδια στιγμή, ο Προπ που μαρκάρει στενά τον Μπαράν, υποψιάζεται πως στήνει κάποια μεγάλη κομπίνα και έτσι βρίσκεται μπροστά του την τελευταία στιγμή.

Α, μα δεν γυρίζουν πια τέτοιες ταινίες. Δεν εννοώ πως έχουμε να κάνουμε με κανένα αριστούργημα. Απλά δεν γυρίζουν πια τέτοιες ταινίες, κυριολεκτικά. Κι αν κάποιος έμπαινε στη διαδικασία να γυρίσει σήμερα ένα καθαρόαιμο, αστυνομικό φιλμ, επικεντρωμένο σε μια ληστεία χρηματοκιβωτίου, θα το έκανε περίτεχνα, βιντεοκλιπίστικα, με φιοριτούρες στο μοντάζ και κάμποση πλακίτσα για να περνάει η ώρα. Όχι, όμως, ο Ζαν Ερμάν το 1969. Εκείνος κλείδωσε τους δύο πρωταγωνιστές του στο χρηματοκιβώτιο για τη μισή τουλάχιστον ταινία, τους ίδρωσε, τους γύμνωσε (σχεδόν) ψυχή και σώμα και μας άφησε να τους γνωρίσουμε, όσο μας έτρωγε το άγχος του χρόνου και της περιπολίας που περνούσε. Εξαίρετη η χημεία Ντελόν και Μπρόνσον, ο οποίος λέγεται πως υπήρξε προσωπική επιλογή του γάλλου σταρ αφού τον είχε δει και απολαύσει στις ταινίες που είχε γυρίσει στην άλλη όχθη του Ατλαντικού. Εκείνη την εποχή, ο Μπρόνσον βρισκόταν ήδη στην Ευρώπη για τα γυρίσματα του "Πάντσο Βίλλα", οπότε η προσέγγιση ήταν κάπως πιο εύκολη, μολονότι ο αμερικανός ηθοποιός είχε δηλώσει πολλάκις στο παρελθόν την αντίρρησή του να κάνει ευρωπαϊκές ταινίες. Η μεγάλη επιτυχία αυτής της ταινίας στη Γαλλία και σε άλλες χώρες, άνοιξαν τον δρόμο στον Τσαρλς Μπρόνσον για μια σειρά μεγάλων ευρωπαϊκών παραγωγών, όπως το "Κάποτε στη Δύση" και ο "Ταξιδιώτης της βροχής". 

Λιτό, απέριττο, επικεντρωμένο στην ιστορία του και φυσικά στους δύο πρωταγωνιστές του, το φιλμ συνδυάζει αρμονικά τo buddy movie με την αστυνομική περιπέτεια ληστείας, ενώ την ίδια στιγμή, και χάρη στους γυναικείους ρόλους, παίζει με το είδος του νουάρ. Έξυπνοι διάλογοι που εμπεριέχουν και ένα υπόγειο χιούμορ, χωρίς πλακίτσες, ορθή αντιμετώπιση του χρόνου χάρη σε ένα λειτουργικό μοντάζ (της Ελέν Πλεμιάνικοφ, αργότερα συνεργάτιδος και του Μπουνιουέλ) και μια λειτουργική και ατμοσφαιρική φωτογραφία (του Ζαν-Ζακ Ταρμπές, που θα δουλέψει πολλάκις στο μέλλον με τον Ντελόν, όπως ας πούμε στην "Πισίνα", ένα χρόνο αργότερα), συνθέτουν ένα παζλ αγωνίας αλλά και χαρακτήρων, που τονίζεται τις κατάλληλες στιγμές και από τη μουσική του Φρανσουά ντε Ρουμπαί. Αν υποφέρει κάπου εμφανώς το φιλμ (όπως και δεκάδες άλλες αντίστοιχες παραγωγές της εποχής) είναι στις ερμηνείες, εξαιτίας της εκφοράς του λόγου που δημιουργεί η ανάγκη της μεταγλώττισης σε αγγλική και γαλλική βερσιόν. Αλλά μετά, ο Μπρόνσον μειδιά όπως εκείνος ξέρει στην οθόνη και αμέσως μετά η κάμερα κάνει ζουμ στα μπλε μάτια του Ντελόν και ξεχνάς τα πάντα.

Για περισσότερες κριτικές ταινιών, σειρών και παρουσιάσεις κινηματογραφικών αιθουσών, ακολουθήστε μας στο Facebook στη σελίδα Cinemano.