Nitram (2021)
Ελληνικός τίτλος: Νίτραμ
Δραματική ταινία σε σκηνοθεσία Τζάστιν Κερζέλ, με τους Κέηλεμπ Λάντρυ Τζόουνς, Τζούντυ Ντέηβις, Άντονυ ΛαΠάλια, Έσσι Ντέηβις, Σων Κήναν.
Ο Νίτραμ, ένας νεαρός με νοητικά και ψυχολογικά προβλήματα, μεγαλώνει με τους γονείς του στο Πορτ Άρθουρ της Αυστραλίας. Εμμονικός με τη τη φωτιά από μικρό παιδί μέχρι και σήμερα, στα τέλη της εφηβείας του, έχει ψύχωση με τα πυροτεχνήματα, πάθος που του είχε προκαλέσει έναν σοβαρό τραυματισμό πριν από πολλά χρόνια. Η αγωγή που του δίνει ο γιατρός που τον παρακολουθεί τον κρατά ήρεμο τις περισσότερες φορές, χωρίς όμως να λείπουν και τα ξεσπάσματα που φέρνουν τη μητέρα του στα όριά της. Η κατάσταση ξεφεύγει εκτός ελέγχου, όταν ο Νίτραμ γνωρίζει την Έλεν, μια γυναίκα κοντά στην ηλικία της μητέρας του, με την οποία αναπτύσσουν μια αμφίρροπη σχέση η οποία ποτέ όμως δεν εκφράστηκε (εμφανώς τουλάχιστον) σαρκικά. Κάποτε διάσημη τραγουδίστρια σε μιούζικαλ και οπερέτες και σήμερα πάμπλουτη κληρονόμος, η Έλεν δεν διστάζει να πραγματοποιεί όλα τα χατίρια στον Νίτραμ, ακόμα κι αυτά που δεν της ζητά. Όταν η κατάσταση αλλάζει βίαια, όμως, τότε είναι που ξεκινά για εκείνον ο δρόμος χωρίς επιστροφή.
Βασισμένη στην πραγματική τραγωδία που συγκλόνισε την Τασμανία της Αυστραλίας το 1996, η ταινία πλάθει έναν φανταστικό ήρωα στα πρότυπα του Μάρτιν Μπράυαντ, ο οποίος πυροβόλησε και σκότωσε 35 άτομα, ενώ επιπλέον 23 τραυματίστηκαν από τη δολοφονική του μανία. Βαφτίζοντας τον πρωταγωνιστή της Νίτραμ (ένα μισητό παρατσούκλι που του είχαν δώσει οι συμμαθητές του στο σχολείο) και χωρίς ποτέ να μας αποκαλύψει το πραγματικό του όνομα, το σενάριο του Σων Γκραντ αποφεύγει την επώνυμη βιογραφία και προσανατολίζεται σε μια σκοτεινή σκιαγράφηση ενός διαταραγμένου μυαλού.
Έχει πολύ ενδιαφέρον μέσα σε όλο αυτό το πόσο διακριτό είναι σε όψη και ύφος το σινεμά της Αυστραλίας, που ουδεμία σχέση έχει στην πραγματικότητα με τα υπόλοιπα αγγλόφωνα αδέλφια του σε Αμερική και Ευρώπη. Το αυστραλέζικο σινεμά είχε ανέκαθεν άρρηκτους δεσμούς με τη σκοτεινιά και τα άκρα, σαν να είναι γεννημένο μέσα σε έναν διαρκή πόνο. Δείτε το σαν κάτι αντίστοιχο με αυτό που συμβαίνει στο σινεμά του Βελγίου, που σε πλήρη αντίθεση με τη γειτονική Γαλλία, διυλίζει τη θεματολογία του -όποια κι αν είναι αυτή- μέσα από το πρίσμα της απαισιοδοξίας και της ματαιότητας. Στην περίπτωσή μας, ο Νίτραμ, ένα πλάσμα που βρίσκει την ευχαρίστηση στον πόνο που προκαλεί στους άλλους, ακολουθεί τα ίδια σκοτεινά μονοπάτια του καθαρόαιμου αυστραλέζικού σινεμά που διαχρονικά έχει αποτελέσει τεράστια πηγή διεθνούς ταλέντου. Με τη βοήθεια μιας χούφτας εξαιρετικών ηθοποιών και της υποβλητικής σκηνοθεσίας, η ταινία δεν σε αφήνει ούτε λεπτό σε ησυχία αποτελώντας από το πρώτο της κιόλας λεπτό μια δυσοίωνη κατάβαση στο σκοτάδι. Εξαιρετικός ο Κέηλεμπ Λάντρυ Τζόουνς στον επώνυμο ρόλο, κατορθώνει να αποσυνδέει πλήρως τις εκφράσεις του από τις σκέψεις και τις πράξεις του, ενώ στο πλευρό του η Τζούντυ Ντέηβις, στον ρόλο της μητέρας του, κουβαλάει επάνω της το βάρος όλου του κόσμου. Αλλόκοσμη σαν νεράιδα ενός διεστραμμένου παραμυθιού η Έσσι Ντέηβις στον ρόλο της Έλεν, ενώ πάρα πολύ καλός (δυστυχώς όμως σε έναν ρόλο που δεν του επιτρέπει πολλά) ο Άντονυ ΛαΠάλια στον ρόλο του πατέρα.
Το σενάριο είναι αυτό που αφήνει εκκρεμότητες, μολονότι διαχειρίζεται πολύ καλά όλο αυτό το γαϊτανάκι των διαπροσωπικών σχέσεων του Νίτραμ. Από τον ενθουσιασμό του με την Έλεν, την οποία ουδέποτε αντιλαμβανόμαστε πώς ακριβώς τη βλέπει (μητέρα, ερωμένη, προστάτιδα;) έως την σχεδόν ερωτική εμμονή του με τον Τζέημι, έναν νεαρό, όμορφο σέρφερ, ο Νίτραμ αγαπά για να πληγώνει, την ίδια στιγμή όμως που όλοι δίπλα του στέκουν αμέτοχοι συνένοχοι της τρέλας του. Αντιλαμβάνομαι πως είναι ακριβώς αυτή η αδιαφορία που άφησε την τραγωδία να συμβεί, ουδέποτε όμως γίνεται ξεκάθαρο αν ήταν όντως αδιαφορία ή φόβος ή πιο απλά ένα ανάθεμα και η κόπωση ετών. Εκεί κάπου άλλωστε είναι που μένει μετέωρος και ο ρόλος της μητέρας, της οποίας τις αντιδράσεις από ένα σημείο και μετά δεν μπορείς να κατανοήσεις παρά μόνο να υποψιαστείς. Συναρπαστικό και αγωνιώδες, το φιλμ έχει κάμποσες αρετές σε καλλιτεχνικό επίπεδο, δεν παύει όμως στο (τραγικό χωρίς να δείχνει τίποτα) φινάλε να αφήνει μια μικρή αίσθηση ανολοκλήρωτου.
Ο Κέηλεμπ Λάντρυ Τζόοουνς βραβεύθηκε για την ερμηνεία του στο Φεστιβάλ των Καννών, ενώ η ταινία σάρωσε στα βραβεία της Αυστραλιανής Ακαδημίας Κινηματογραφικών και Τηλεοπτικών Τεχνών, συγκεντρώνοντας 15 συνολικά υποψηφιότητες, από όπου έφυγε με 8 βραβεία: Καλύτερης Ταινίας, Σκηνοθεσίας, Α' Ανδρικού, Α' Γυναικείου, Β' Ανδρικού, Β' Γυναικείου, Πρωτότυπου Σεναρίου και Μοντάζ.
Για περισσότερες κριτικές ταινιών, σειρών και παρουσιάσεις κινηματογραφικών αιθουσών, ακολουθήστε μας στο Facebook στη σελίδα Cinemano.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου