Ung flukt (1959) (A/M)
Μετάφραση τίτλου: Νεανική απόδραση
Δραματική κομεντί της Carlmar Film, σε σκηνοθεσία Έντιτ Κάρλμαρ, με τους Λιβ Ούλμαν, Άτλε Μέρτον, Ρολφ Σόντερ, Νάννα Στένερσεν, Τόρε Φος, Ράντι Μπραίνε.
Ο Άντερς, καλό παιδί από καλό σπίτι, γνωρίζει την Γκερντ, ένα όχι και τόσο καλό κορίτσι από σπίτι αμφιβόλου ηθικής. Μεγαλωμένη από τη μητέρα της, χωρίς ποτέ να μάθει την ταυτότητα του πατέρα της, η Γκερντ θέλει πολύ να διασκεδάζει με αντρική συντροφιά, χωρίς να δίνει σημασία σε όσα λέει ο κόσμος για εκείνη. Όμως, όλα αυτά που λέει ο κόσμος τα μαθαίνει η μητέρα του Άντερς που αρνείται κατηγορηματικά αυτή τη σχέση, ζητώντας διαρκώς και επίμονα τη συνδρομή του συζύγου της, ο οποίος από την πλευρά του θεωρεί ότι ο γιος του απλά διασκεδάζει με μια κοπέλα που μπορεί να του προσφέρει όσα οι άλλες διστάζουν. Όμως, ο Άντερς είναι ερωτευμένος με την Γκερντ, έτσι όπως ερωτεύονται τα αγόρια στην εφηβεία, παθιασμένα και με πείσμα. Και κάπως έτσι, παίρνει το αυτοκίνητο του πατέρα του και πηγαίνει μαζί της στο κυνηγετικό καταφύγιο όπου ταξίδευε συχνά μικρό παιδί, σαν ένας νεαρός Αδάμ που θέλει να γνωρίσει στην Εύα του τον προσωπικό τους παράδεισο.
Άλλη μια άγνωστη και άπαιχτη στην Ελλάδα ταινία που φιλοξενεί το Arte στην ψηφιακή του πλατφόρμα, στο πλαίσιο της συνεργασίας του με ευρωπαϊκές ταινιοθήκες. Στη Νορβηγία ταξιδεύουμε αυτή τη φορά, για να συναντήσουμε μάλιστα τη Λιβ Ούλμαν στον πρώτο της πρωταγωνιστικό ρόλο, παρέα με τον εξίσου νεαρό Άτλε Μέρτον, που παρά την έμφυτη ορμή του και τη γοητευτική παρουσία του, δεν έμεινε για πολλά χρόνια στο σινεμά, με μόλις 10 τίτλους στο ενεργητικό του από το 1954 έως το 1967, τόσο στη μεγάλη οθόνη όσο και στη μικρή. Κι αφού ασχολούμαστε με τα ιστορικά στοιχεία της ταινίας, αξίζει να σταθούμε στην Έντιτ Κάρλμαρ που υπήρξε η πρώτη γυναίκα σκηνοθέτης στη Νορβηγία. Η Έντιτ Μαίρη Γιοχάνε Ματίεσεν από τις εργατικές συνοικίες του Ανατολικού Όσλο, ξεκίνησε ως χορεύτρια στο θέατρο όταν ήταν μόλις 15 ετών. Κάπως έτσι γνώρισε και τον άντρα της, τον Όττο Κάρλμαν, με τον οποίον ξεκίνησαν μαζί το 1946 την κινηματογραφική εταιρεία Carlmar Film A/S, υπό την ομπρέλα της οποίας γύρισε 10 ταινίες. Η θεματολογία των ταινιών αυτών πολλές φορές τράβηξε τα όρια της λογοκρισίας στα άκρα, καθώς έθιγε θέματα όπως η έκτρωση, τα ναρκωτικά, τα παιδιά εκτός γάμου ή οι ψυχικές ασθένειες.
Το ίδιο τολμηρή φαίνεται η Κάρλμαν και σε τούτην εδώ την ταινία, όπου κάτω από το φαινομενικά απλοϊκό της περιτύλιγμα μιλά για πράγματα σοβαρά που υπήρξαν ανέκαθεν ταμπού. Η γυναικεία σεξουαλικότητα, έτσι όπως εκφράζεται από τη συμπεριφορά της Γκερντ, δίνει την ευκαιρία να διασταυρωθούν οι απόψεις, μέσα από τη διαφορετική οπτική του κάθε χαρακτήρα, ενώ είναι σαφής ο κοινωνικός σχολιασμός του καθωσπρεπισμού έναντι του ελευθερίας που πρεσβεύει ο έρωτας. Και μην ξεχνάμε ότι βρισκόμαστε στο 1959, όταν ακόμα και οι πιο φιλελεύθερες από εμάς σκανδιναβικές χώρες τραβούσαν ακόμα τα ζόρια τους με τα ταμπού και τα προσχήματα. Άλλωστε, δεν είναι μόνο το σεξ αυτό καθ' εαυτό (και μάλιστα μεταξύ σχεδόν ανηλίκων) που γεννά προβλήματα, αλλά το πώς αυτό στιγματίζει τις γυναίκες, την ίδια στιγμή που βαφτίζει τους άντρες "μάγκες". Είναι η ελευθερία στις επιλογές που κινητοποιεί την ιστορία, είναι η μάχη του καλού εναντίον του κακού και τέλος ο αφελής, αθώος έρωτας που τυφλώνει και η ζήλεια από τον φόβο της απώλειας που οδηγεί στα άκρα. Μα πιο πολύ, πέρα από όλα αυτά, είναι τα ανεπιτήδευτα, λευκά, γυμνά (όσο επέτρεπε η λογοκρισία) κορμιά κάτω από τον εκτυφλωτικό, ασπρόμαυρο ήλιο, μακριά από τα "πρέπει" και τα επικριτικά βλέμματα, να φαντασιώνονται τη Γη της Επαγγελίας, τουλάχιστον μέχρι να φορέσουν και πάλι τα ρούχα τους και να επιστρέψουν στους τέσσερις τοίχους των δικών τους συμβιβασμών.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου