Close (2022)
Δραματική ταινία της The Match Factory, σε σκηνοθεσία Λούκας Ντοντ, με τους Εντέν Νταμπρίν, Γκούσταβ Ντε Βέλε, Εμιλί Ντεκαίν, Λεά Ντρυκέρ, Ίγκορ βαν Ντέσελ, Κέβιν Γιάνσενς, Μαρκ Βάις.
Ο Λεό και ο Ρεμί, δύο 13χρονα αγόρια, φίλοι από πάντα σχεδόν, αντιμετωπίζουν μια απότομη ρήξη στη σχέση τους, όταν οι φοβίες και η συνειδητοποίηση της κοινωνίας γύρω τους οδηγούν σε τραγικές εξελίξεις.
Μέγα Βραβείο στις Κάννες και υποψηφιότητα για Όσκαρ Διεθνούς Ταινίας για αυτό εδώ το αξιολάτρευτο, χεροκάμωτο σχεδόν φιλμ από το Βέλγιο, το οποίο διαχειρίζεται την αλήθεια του με εξαιρετική ευαισθησία και κινηματογραφική αξιοπρέπεια. Σαν δεύτερο κεφάλαιο μιας άτυπης ενότητας για τη βιαιότητα της ενηλικίωσης μετά το "Κορίτσι", ο Λούκας Ντοντ επιστρέφει στη μελέτη της νεανικής ψυχοσύνθεσης, αφήνοντας πίσω του τα γκρίζα διαμερίσματα για τα ηλιόλουστα τοπία της βελγικής υπαίθρου, λουσμένα στα χρώματα των λουλουδιών. Πιο ώριμος σκηνοθετικά και ακόμη πιο μεστός ως σεναριογράφος (πάντοτε σε συνεργασία με τον Άντζελο Τίσενς), ο Ντοντ μένει πιστός στον ασφυκτικό πεσιμισμό του βελγικού σινεμά, ακολουθεί τα ανθρωποκεντρικά χνάρια των Νταρντέν, αλλά τολμά να επενδύσει την τραγωδία με ικανές δόσεις λύτρωσης και συγχώρεσης. Θα ήθελα να αποφύγω τις λεπτομέρειες ως προς την υπόθεση, ώστε να έχετε την ευκαιρία να απολαύσετε απερίσπαστοι αυτήν την υπέροχη ταινία στην ολότητά της, καθώς οι αλήθειες της και η εξέλιξη των γεγονότων παίζουν πρωταρχικό ρόλο στην αντιμετώπιση και στη διαμόρφωση των χαρακτήρων.
Είναι εξαιρετικά δύσκολη η προσέγγιση ενός εξίσου εξαιρετικά δύσκολου θέματος, όμως στο "Close" σενάριο και σκηνοθεσία καταφέρνουν να τηρήσουν τις απαραίτητες αποστάσεις ώστε να δώσουν την ευκαιρία στην ιστορία να ανασάνει και να εξελιχθεί, χωρίς να εκβιάζουν καταστάσεις αλλά και χωρίς να χειραγωγούν ούτε τους θεατές αλλά ούτε και τους ήρωες στην οθόνη. Δεν είναι πως από την ταινία λείπει η συγκίνηση - το αντίθετο μάλιστα- όμως αυτή η συγκίνηση προκύπτει από τη συντριπτική της ειλικρίνεια και την αφτιασίδωτη αντιμετώπιση των ανθρώπων της. Με κοντινά γεμάτα αγάπη στα πρόσωπα των εξαιρετικών ηθοποιών του, ο Λούκας Ντοντ κινηματογραφεί βλέμματα, ανάσες, λέξεις και σιωπές με ξεχωριστή μαεστρία, με τον Φρανκ βαν ντεν Έεντεν στη φωτογραφία να καδράρει ανάγλυφα τον τόπο και τους ανθρώπους του στις λεπτομέρειές τους, ενώ το εξαιρετικό μοντάζ του Αλαίν Ντεσωβάζ (είχε μοντάρει και την υπέροχη "Μοσχαροκεφαλή") μοιάζει να ακολουθεί τους χτύπους της καρδιάς κάθε ήρωα, κάθε στιγμή.
Η αγάπη, η αποξένωση, η φιλία, η απώλεια, οι ενοχές, η ενηλικίωση, η μοναξιά, η συγχώρεση και η αγκαλιά μοιάζουν με άτυπα διακριτά κεφάλαια αυτής της ξεκάθαρης μα πολυσήμαντης ιστορίας που πραγματεύεται την αθωότητα μιας σχέσης που δοκιμάζεται από τον κοινωνικό περίγυρο και την εισβολή των άλλων στη ζωή μας. Μια εισβολή που μολονότι όχι βίαιη είναι αρκετή για να αμφισβητήσει τα δεδομένα μας και να μας οδηγήσει σε μονοπάτια άλλα από αυτά που επιτάσσει η καρδιά. Αν κάτι πάντως δεν παύει να είναι βίαιο είναι το τέλος της παιδικής αθωότητας και η αμφισβήτηση όλων όσα θεωρούμε έως τότε δεδομένα. Κι αυτή τη μετάβαση στο "Close" την παρακολουθούμε σε κάθε της έκφανση στο πρόσωπο του συγκλονιστικού Εντέν Νταμπρίν, ελάχιστα μεγαλύτερου από τον ήρωα που υποδύεται, ο οποίος μάς χαρίζει μια ερμηνεία αξέχαστη, εφάμιλλη σπουδαίων ηθοποιών με καντάρια εμπειρίας. Αποδεχόμενος πλήρως τη σύμβαση αθωότητας και ειλικρίνειας του σεναρίου, ο νεαρός ηθοποιός κάνει τη ταινία δικαιωματικά δική του αφού ουσιαστικά την παρακολουθούμε μέσα από τα δικά του μάτια και τη δική του ψυχή. Με βλέμμα αξέχαστο και εξαίρετη διαχείριση των εκφράσεων στο λαμπερό, ανέγγιχτο πρόσωπό του, ο Λεό του γίνεται σύμβολο και μαζί σημείο αναφοράς της χαμένης μας παιδικότητας, αντικατοπτρίζοντας ταυτόχρονα στα μάτια του τη δική μας ευθύνη απέναντι στα παιδιά. Εξίσου καταλυτική η ερμηνεία του έτερου νεαρού πρωταγωνιστή της ταινίας, του Γκούσταβ Ντε Βέλε που υποδύεται τον κολλητό του, τον Ρεμί, ενώ το "ενήλικο" ειδικό βάρος στις ερμηνείες επωμίζονται δύο σπουδαίες κυρίες, η Εμιλί Ντεκέν και η Λεά Ντρυκέρ, που υποδύονται αντίστοιχα τις μητέρες τους.
Τρυφερό άγγιγμα και χαστούκι μαζί, το "Close" ακόμα και στις δύσκολες στιγμές του δεν κουνά ποτέ το δάχτυλο καταλογίζοντας ευθύνες, όμως δεν διστάζει να χαρίσει την πιο τρυφερή αγκαλιά που μας πρόσφερε ποτέ το σινεμά. Κι αν στο τέλος κρατάει κανείς κάτι από την ταινία, είναι πως τα παιδιά δεν χρειάζονται τίποτα περισσότερο από μια αγκαλιά. Μια μεγάλη, αληθινή, λυτρωτική και ασφαλή αγκαλιά. Όλα τα υπόλοιπα θα πάρουν τον δρόμο τους.
Το "Close" απέσπασε επίσης υποψηφιότητα καλύτερης ξένης ταινίας στα Σεζάρ, 5 υποψηφιότητες στα Βραβεία της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας και 10 υποψηφιότητες στα Βραβεία Μαγκρίτ της Ακαδημίας Αντρέ Ντελβώ, στο Βέλγιο.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου