The goldfinch (2019)

Ελληνικός τίτλος: Η καρδερίνα

Δραματική ταινία των Warner/Amazon, σε σκηνοθεσία Τζων Κρόουλυ, με τους Όουκς Φέγκλεϋ, Άνσελ Έλγκορτ, Φιν Γούλφχαρντ, Ανιούριν Μπάρναρντ, Έημι Λώρενς, Άνσλι Κάμινγκς, Νικόλ Κίντμαν, Τζέφρυ Ράιτ, Λιουκ Γουίλσον, Σάρα Πώλσον, Βίλλα Φιτζέραλντ, Μπόυντ Γκέινς.

Μια βόμβα που τοποθετεί άγνωστος σε μουσείο κοστίζει τη ζωή της μητέρας του μικρού Τέο, ο οποίος ζητά τη βοήθεια της οικογένειας του καλύτερού του φίλου, αφού πατέρας δεν υπάρχει στο προσκήνιο. Έχοντας επιζήσει και ο ίδιος σαν από θαύμα από την έκρηξη και με τις μνήμες ακόμα θολές από το σοκ, θυμάται λίγο πριν το τραγικό γεγονός ένα μικρό, κοκκινομάλικο κοριτσάκι δίπλα του, μαζί με έναν ηλικιωμένο κύριο. Κι ήταν αυτός ο κύριος που τον παρότρυνε να "σώσει" από τα ερείπια την "Καρδερίνα", έναν πίνακα ολλανδού ζωγράφου, τον οποίο ο Τέο βάζει στο σακκίδιό του, όπου και τον φυλά, χωρίς να πει ποτέ σε κανέναν τίποτα, για όλη του τη ζωή. Μια ζωή, όμως, που θα περάσει από 40 κύματα, έως ότου το παρελθόν θα έρθει να στοιχειώσει ξαφνικά και το παρόν του.

Εσωτερικό ψυχόδραμα υψηλών προδιαγραφών που όμως μοιάζει κάποιες στιγμές να αγκομαχά να ολοκληρώσει αυτήν την τεράστια σε διάρκεια ιστορία μέσα σε μια ανεκτή διάρκεια. Έτσι, το σενάριο κατορθώνει να χωρέσει μέσα σε 2,5 ώρες αυτόν τον τεράστιο όγκο πληροφοριών του πρωτότυπου υλικού (είναι πολύ μεγάλο, μαθαίνω, το βιβλίο της Ντόνα Ταρτ όπου και βασίστηκε η ταινία), αλλά όχι και χωρίς αδυναμίες, ειδικά εκεί προς το φινάλε, όταν νιώθεις (ακόμα κι αν δεν γνωρίζεις λέξη από το μυθιστόρημα, όπως εγώ), ότι ξαφνικά τα πράγματα επιταχύνουν μόνο και μόνο γιατί πρέπει να τελειώνουμε. Αυτό στα μάτια μου είναι και το μοναδικό σφάλμα της ταινίας, καθώς -όπως θα διαπιστώσετε και μόνοι σας- αυτό το φινάλε μετά το φινάλε (τουλάχιστον αυτήν την αίσθηση δίνει η προτελευταία, σπουδαία σκηνή), είναι αγχωμένο και ουσιαστικά περιγράφει γεγονότα που δεν βλέπουμε ποτέ. Στα ξεπληρώνει, όμως, όλα αυτό το τελευταίο πλάνο που μοιάζει μαγικό, σαν να είναι κι αυτό ένας πίνακας ζωγραφικής.

Ξεκίνησα ανάποδα το κείμενο -από το φινάλε- ώστε να ξεμπερδέψουμε με τα μικροπροβληματάκια του φιλμ, καθώς όλο το υπόλοιπο εντυπωσιάζει με την αρτιότητα της αισθητικής και των ερμηνειών του. Το σενάριο και η σκηνοθετική του ανάγνωση επίσης ξεχωρίζουν, όπως και η εξαιρετική επιλογή των ηθοποιών για τον κάθε ρόλο. Το κόψιμο του σεναρίου στο τότε και στο τώρα, καθώς αποτυπώνεται με διαρκή ταξίδια στον χρόνο, με παράλληλη αφήγηση της ζωής του Τέο στο χθες και στο σήμερα, δουλεύει απόλυτα υπέρ της ταινίας, καθώς δημιουργεί μια διαρκή προσμονή, πλάθει μυστήριο ενώ σου προκαλεί μια αδιόρατη αίσθηση απειλής. Και είναι επιτυχία αυτό, αφού παρ'ότι βλέπεις τον Τέο ως ενήλικα στην οθόνη, αγνοείς βασικά κομμάτια της ιστορίας του τα οποία αποκαλύπτονται σταδιακά, και έτσι μπαίνεις κι εσύ οίδιος στη θέση του ανήλικου πρωταγωνιστή, όταν κι αυτός αγνοεί πώς θα εξελιχθεί η ζωή του. Έτσι, αυτό το διαρκές μπρος-πίσω δεν είναι απλά ένα σκηνοθετικό τρυκ για να περνά η ώρα, αλλά η ραχοκοκαλιά της ίδιας της ταινίας, αυτό που ορίζει το ύφος της και τη δομή της. Η απώλεια, η αγωνία για το μέλλον, η προσκόλληση σε ένα γεγονός καθοριστικό για τη ζωή μας, ο έρωτας, η ευθύνη, οι απειλές, τα μυστικά και οτιδήποτε άλλο καθορίζει την ύπαρξη ενός ανθρώπου μετά από ένα τραγικό συμβάν, μπλέκουν σαν θραύσματα της ίδιας του της ζωής και σε εκθέτουν σε μια σειρά από περιστατικά, σε ακολουθία που γεννούν ανησυχία αφού δεν ξέρεις από πού θα σου έρθει τι. Μεγάλη μαγκιά αυτή, και απόλυτα λειτουργική. Την ίδια στιγμή, θαυμάζεις τις ερμηνείες των ηθοποιών που αγκαλιάζουν τους ρόλους τους και γίνονται ένα με τους χαρακτήρες που υποδύονται, είτε στο παρελθόν, είτε στο τώρα. Κι αν κάπου βγάζεις το καπέλο στην ταινία είναι στη διανομή των ρόλων, καθώς η επιλογή τους έγινε τόσο προσεκτικά που πραγματικά πιστεύεις -γιατί το βλέπεις και το αισθάνεσαι- πως οι δύο ηθοποιοί που ερμηνεύουν τον ίδιο ρόλο ως παιδί και ως ενήλικα είναι ο ίδιος άνθρωπος. Η ατμοσφαιρική μουσική και η φωτογραφία εντείνουν δεξιότεχνα την απόλαυση. Με πιο απλά λόγια, η "Καρδερίνα" είναι μια καλή και σοβαρή ταινία στην οποία αξίζει να αφιερώσεις τον χρόνο σου και το αντίτιμο του εισιτηρίου. 

Για περισσότερες κριτικές ταινιών και παρουσιάσεις κινηματογραφικών αιθουσών, ακολουθήστε μας στο Facebook στη σελίδα Cinemano.

Αν αγαπάτε τις δραματικές ταινίες, θα βρείτε το αρχείο κειμένων του Cinemano, εδώ.