Anatomy of a murder (1959) (A/M)

Ελληνικός τίτλος: Ανατομία ενός εγκλήματος

Δικαστικό δράμα της Columbia, σε σκηνοθεσία Όττο Πρέμινγκερ, με τους Τζέημς Στούαρτ, Λη Ρέμικ, Μπεν Γκαζάρα, Τζωρτζ Σ. Σκοτ, Άρθουρ Ο'Κόνελ, Ηβ Άρντεν.

Ο τέως εισαγγελέας και νυν συνήγορος υπεράσπισης Πωλ Μπίγκλερ ζει μια ήρεμη ζωή σε μια μικρή πόλη, αφοσιωμένος στη μεγάλη του αγάπη, το ψάρεμα. Ασχολείται με μικροϋποθέσεις που του εξασφαλίζουν -σχεδόν- τα προς το ζην, χωρίς βλέψεις για μεγαλεία και θριάμβους. Όλα αυτά μέχρι που δέχεται το τηλεφώνημα μιας γυναίκας, της Λώρα Μάνιον, η οποία του ζητά να υπερασπιστεί τον σύζυγό της, που κρατείται στη φυλακή μετά τη δολοφονία του άντρα που η ίδια υποστηρίζει πως τη βίασε. 

Ταινία από αυτές που σου προσφέρουν τη δυνατότητα να θαυμάσεις τόσα πολλά πράγματα και η οποία -παρά τη μεγάλη της διάρκεια και τη θεατρική της ατμόσφαιρα- κατορθώνει να γίνεται συναρπαστική αλλά και διασκεδαστική. Κι όλα αυτά χάρη στον συγκερασμό πολλών διαφορετικών ταλέντων που συνεργάζονται αρμονικά για το τελικό αποτέλεσμα, ξεκινώντας από το σενάριο και τη σκηνοθεσία, για να καταλήξεις στις ερμηνείες και στο σύνολο της κινηματογράφησης που δίνει πνοή στην αφήγηση της ιστορίας και ζωντανεύει τα τεκταινόμενα επί της οθόνης μέχρι την τελευταία τους λεπτομέρεια. Κι αν κάτι της θαυμάζεις τούτης εδώ της "Ανατομίας" είναι πως ξεφεύγει από το πλαίσιο του κλασικότροπου δικαστικού δράματος, καθώς ο Πρέμινγκερ αποφασίζει να την κινηματογραφήσει με μια ελαφράδα κι ένα χιούμορ χωρίς ποτέ να χάνει τον έλεγχο του υλικού του.

Είναι και το σενάριο του Γουέντελ Μέυς, ο οποίος διασκευάζει το βιβλίο του Ρόμπερτ Τράβερ εστιάζοντας επάνω σε κάθε έναν από τους χαρακτήρες, είτε στους πρώτους είτε στους δεύτερους ρόλους, βάζοντας στο στόμα τους λόγια που ταιριάζουν με το ύφος, το επάγγελμα και την καταγωγή τους, αναδεικνύοντας έτσι το παρελθόν και την ιστορία τους, χωρίς να χρειάζεται ποτέ να αναφερθεί τίποτα περισσότερο. Με μικρές πινελιές χιούμορ και λεπτής ειρωνείας στους διαλόγους -που όμως δεν γίνονται ποτέ τους επιτηδευμένοι ή εξυπνακίστικοι- θέτει και τον ρυθμό που θα ακολουθήσει ο Πρέμινγκερ στη σκηνοθεσία του, καθώς επιλέγει -σοφά- να στηριχτεί κυριολεκτικά στον λόγο ως μέτρο του ρυθμού της αφήγησης. Χάρη, λοιπόν, στο σενάριο και τη σκηνοθεσία, η ταινία αποφεύγει κάθε είδους μεγαλοστομία και δικηγορίστικη αγόρευση και μένει στην ουσία των καταθέσεων αλλά πρωτίστως στην ουσία των ανθρώπων. Παίρνοντας σαφώς τον χρόνο του, ο Πρέμινγκερ αφιερώνει το πρώτο 40λεπτο περίπου για να μας συστήσει τους ήρωές του προτού τους κλείσει στην αίθουσα του δικαστηρίου, χωρίς ποτέ να παίρνει θέση υπέρ ή κατά κανενός. Ο κάθε χαρακτήρας είναι αυτός που είναι και η ταινία μένει απόλυτα πιστή στον τίτλο της: παρουσιάζει την ανατομία αυτού του εγκλήματος μέσα από την ανατομία των ανθρώπων που εμπλέκονται σε αυτό.

Δεν είναι τυχαίες λοιπόν και οι εξαιρετικές ερμηνείες που ο Πρέμινγκερ αποσπά απ΄τους ηθοποιούς του, οι οποία μάλιστα, κόντρα στις επιταγές και το ύφος της εποχής, παίζουν χαμηλότονα, ρεαλιστικά αλλά και με εσωτερική δύναμη που βγάζει συναίσθημα σε κάθε σκηνή. Πέραν του πρωταγωνιστικού δίδυμου Στιούαρτ-Ρέμικ, θέλω να σταθώ στον Τζωρτζ Σ. Σκοτ που υποδύεται τον απεσταλμένο της Εισαγγελίας και ο οποίος έχει κάποιες απίστευτες στιγμές, όταν νιώθεις πως μοιάζει με σκυλί έτοιμο να δαγκώσει επειδή το έχουν στριμώξει στη γωνία. Υπέροχος. Μεγάλη ντάμα και κυρίαρχη στις σκηνές της, η Ηβ Άρντεν στον ρόλο της γραμματέως του Στιούαρτ, που παρά τον σύντομο ρόλο της έχεις την εντύπωση πως παίζει σε όλη την ταινία. 

Για την ιστορία, η ταινία προτάθηκε για 7 Όσκαρ, αλλά δεν πήρε ούτε ένα, ενώ ο συγγραφέας του βιβλίου, Ρόμπερτ Τράβερ, είναι στην πραγματικότητα ο Τζων Ντ. Βέλκερ, δικαστής εν ενεργεία που έγραφε με το ψευδώνυμο αυτό καθώς θεωρούσε πως δεν ήταν πρέπον για έναν άνθρωπο με τη δική του θέση να υπογράφει αστυνομικά μυθιστορήματα.

Για περισσότερες κριτικές ταινιών και παρουσιάσεις κινηματογραφικών αιθουσών, ακολουθήστε μας στο Facebook στη σελίδα Cinemano.