The swimmer (1968)

Ελληνικός τίτλος: Αναζητώντας το παρελθόν

Δραματική ταινία της Columbia σε σκηνοθεσία Φρανκ Πέρρυ, με τον Μπαρτ Λάνκαστερ και τους Τζάνετ Λάντγκαρντ, Τζάνις Ρουλ, Τζόαν Ρίβερς.

Κάποια ηλιόλουστη μέρα σε ένα πλούσιο προάστιο του Κοννέκτικατ, κάνει την απρόσμενη εμφάνισή του ο Νεντ Μέριλ, ένας μεσήλικας, γυμνασμένος και μαυρισμένος από τον ήλιο άντρας που φοράει μόνο το μαγιώ του. Οι οικογένεια των φίλων του, των Έστερχάζυ, τον υποδέχονται χαρούμενοι μα και εμβρόντητοι στο πάρτυ τους στην πισίνα, όπου συζητούν αδιάφορα μικροπράγματα της καθημερινότητάς τους. Είναι τότε που ο Νεντ συνειδητοποιεί πως το προάστιο που ζούσε έχει αλλάξει, ενώ κάθε σπίτι έχει και από μια πισίνα, που όλες μαζί δημιουργούν ένα νοητό "ποτάμι" που οδηγεί μέχρι το σπίτι του, στην άκρη της κοινότητας. Έτσι, αποφασίζει να τις διασχίσει όλες κολυμπώντας ώστε να επιστρέψει με αυτόν τον τρόπο στο σπίτι του. Σε κάθε πισίνα, σε κάθε σπίτι, σε κάθε αυλή, ο Νεντ συναντά φίλους και γνωστούς που αντιμετωπίζουν τη συμπεριφορά του με επιφύλαξη, την ίδια στιγμή από τις κουβέντες τους προκύπτει πως γνωρίζουν πράγματα για τη ζωή του που αυτός έχει ξεχάσει. 

Απρόσμενη, συναρπαστική και βαθιά σπαρακτική ταινία την οποία σηκώνει ολόκληρη στους (γυμνασμένους) ώμους του ο Μπαρτ Λάνκαστερ σε έναν από τους πιο ενδιαφέροντες ρόλους της καριέρας τους και σίγουρα μια από τις καλύτερες ερμηνείες του. Το σενάριο της γυναίκας του σκηνοθέτη, της Έλενορ Πέρρυ, διασκευάζει εμπνευσμένα το σύντομο (μόλις 12 σελίδων) διήγημα του Τζων Τσήβερ, το οποίο είχε δημοσιευθεί 4 χρόνια νωρίτερα στο New Yorker. Προσθέτοντας πρόσωπα και σεκάνς, χωρίς όμως να ξεφύγει από το ύφος του πρωτότυπου υλικού της, η σεναριογράφος πλάθει μια ιστορία που κλιμακώνεται σταδιακά από την ανεμελιά στην επίγνωση και από την άγνοια στην τραγωδία, καθώς ο Νεντ καλύπτει κολυμπώντας πισίνα την πισίνα αυτήν την κατάβαση στην κόλαση. Αθώα φαινομενικά, αισθησιακή κατά έναν περίεργο τρόπο καθώς ο Λάνκαστερ είναι μονίμως ημίγυμνος και βρεγμένος, ανάλαφρη αρχικά μα και ολότελα μυστηριώδης, η ταινία μετουσιώνεται σε διαδρομή ζωής μέσα στο εκτυφλωτικό τεχνικολόρ της και ταυτόχρονα σε κοινωνικό σχόλιο της εποχής και της κοινωνίας όπου διαδραματίζεται. Κάθε στιγμιότυπο, κάθε συνάντηση του Νεντ στην πισίνα του επόμενου σπιτιού είναι ακόμα ένα μικρό κομμάτι του παζλ που θα συμπληρώσει τη μεγάλη εικόνα του φινάλε που κάνει την οθόνη να σπαράζει. Τη μουσική της ταινίας υπογράφει ο πρωτοεμφανιζόμενος τότε συνθέτης Μάρβιν Χάμλις, ενώ μετά από καυγάδες της παραγωγής με τον σκηνοθέτη, το τελικό μοντάζ καθώς και το γύρισμα κάποιων διορθωτικών σκηνών έκανε ο άγνωστος τότε Σίντνεϋ Πόλακ (που ήταν και προσωπικός φίλος του Λάνκαστερ), χωρίς όμως να αναφέρεται στους τίτλους. 

Για περισσότερες κριτικές ταινιών, σειρών και παρουσιάσεις κινηματογραφικών αιθουσών, ακολουθήστε μας στο Facebook στη σελίδα Cinemano.