Guess who's coming to dinner (1967)

Ελληνικός τίτλος: Μάντεψε ποιος θα 'ρθει το βράδυ

Κομεντί της Columbia σε σκηνοθεσία Στάνλεϋ Κράμερ, με τους Σίντνεϋ Πουατιέ, Σπένσερ Τρέησυ, Κάθριν Χέπμπορν, Κάθριν Χιούτον, Σέσιλ Κέλλαγουέυ, Μπία Ρίτσαρντς, Ρόυ Γκλεν, Ίζαμπελ Σάνφορντ.

Ολοκληρώνοντας τις διακοπές της στη Χαβάη, η νεαρή Τζόυ Ντρέυτον επιστρέφει αναπάντεχα στο πατρικό της για να ανακοινώσει κάποια σπουδαία νέα στους γονείς της: γνώρισε, ερωτεύτηκε, σχεδόν αρραβωνιάστηκε και ετοιμάζεται να παντρευτεί τον δόκτορ Τζων Πρέντις, τον οποίο φέρνει μαζί της για να τους τον συστήσει. Παρ' ότι φιλελεύθερο το σπιτικό της και ανοιχτόμυαλοι άνθρωποι με καλλιέργεια οι δικοί της, το γεγονός παραμένει: ο Τζων είναι μαύρος και το σοκ είναι μεγάλο. Έτσι ακολουθεί μια σχεδόν ολόκληρη ημέρα γεμάτη συζητήσεις, αντιδράσεις και επιχειρήματα ενώ αργότερα το ίδιο απόγευμα καταφθάνουν αεροπορικώς από το Λος Άντζελες οι γονείς του Τζων, οι οποίοι με τη σειρά τους αγνοούν πως η κοπέλα που λάτρεψε ο γιος τους είναι λευκή. 

Αν υπάρχει μία ταινία που πρέπει να παρακολουθήσει κάποιος που θέλει να αντιληφθεί το θέμα των φυλετικών διακρίσεων στις ΗΠΑ, είναι αυτή εδώ. Ταινία σεναρίου (ή μάλλον "λόγου και επιχειρημάτων") πάνω από όλα, το "Μάντεψε ποιος θα 'ρθει το βράδυ" χειρίζεται με εξαιρετικό τρόπο το θέμα του ρατσισμού, τολμώντας να το κάνει ταυτόχρονα και διασκεδαστικό. Μάλιστα, ο σκηνοθέτης αφοσιώνεται τόσο πολύ στον λόγο που πολλά πράγματα τα αφήνει πίσω: περιορίζει τη δράση στους τέσσερις τοίχους του σπιτιού και μετατρέπει την ταινία σε θεατρικό, αφήνει κάποιους από τους ηθοποιούς του να παρασύρονται από τον λόγο τους και δεν τους καθοδηγεί εφάμιλλα ή ακόμα επιτρέπει στο φιλμ να πλατειάσει λίγο περισσότερο από όσο θα έπρεπε. Όλα αυτά όμως δεν επηρεάζουν στο παραμικρό την κινηματογραφική απόλαυση της ταινίας επειδή -το ξαναλέω- πάνω από όλα η ταινία αυτή είναι ο λόγος της. 

Είναι εξαιρετικά όσα ακούγονται στην ταινία, τόσο στοιχειοθετημένα, τόσο εύστοχα που κάποια στιγμή νομίζεις πως παρακολουθείς κορυφαίο debate περί ρατσισμού. Το ίδιο εξαιρετική είναι και η τοποθέτηση των χαρακτήρων. Κανείς δεν είναι ρατσιστής και ταυτόχρονα είναι όλοι τους. Οπότε, κάπως έτσι αντιλαμβάνεσαι ότι ο ρατσισμός στις ΗΠΑ δεν είναι ίδιον συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων ή πολιτικών θέσεων, μα πρόκειται για στοιχείο εγγεγραμμένο βαθιά στο DNA των πολιτών τους. Και φταίει το ίδιο το σύστημα για αυτό, αφού τρομάζεις όταν στην ταινία ακούγεται πως εν έτει 1967 ο διαφυλετικός γάμος του Τζων και της Τζόυ θα ήταν παράνομος σε 17 -αν θυμάμαι καλά- πολιτείες. 

Μεγάλο τόλμημα το φιλμ για την εποχή του, που -κακά τα ψέματα- μπόρεσε να στηρίξει τον λόγο και τα επιχειρήματά του και στο άστρο του Σίντνεϋ Πουατιέ που έκανε την τρίτη σερί επιτυχία του μετά τα "Στον κύριό μας με αγάπη" και "Η ιστορία ενός εγκλήματος".  Και προφανώς ο συνδυασμός της παρουσίας του Πουατιέ και του εύστοχων διαλόγων έκαναν την ταινία να "περάσει" και στο πιο "δύσκολο" κοινό των Πολιτειών του Νότου. Ερμηνευτικά πάντως, δεν είναι ο Πουατιέ που μετράει, αλλά το ζευγάρι Τρέησυ-Χέπμπορν στην ένατη και τελευταία ταινία που εμφανίστηκαν μαζί. Ο Σπένσερ Τρέησυ (εξαιρετικός στον ρόλο του) πέθανε 17 μέρες μετά την ολοκλήρωση των γυρισμάτων, ενώ η Κάθριν Χέπμπορν είχε πει πως δεν είδε ποτέ την ταινία γιατί οι αναμνήσεις του Τρέησυ ήταν οδυνηρές. 10 υποψηφιότητες για Όσκαρ, κέρδισε 2 (Πρωτότυπου Σεναρίου ο Γουίλλιαμ Ρόουζ και A' Γυναικείου η Κάθριν Χέπμπορν που όμως δεν παρέστη στην τελετή, συντετριμμένη καθώς ήταν από τον θάνατο του Σπένσερ Τρέησυ).

To 2005 έγινε και ένα άστοχο remake "από την ανάποδη", το "Μάντεψε ποιος", με τον Άστορ Κούτσερ στον ρόλο του λευκού γαμπρού που μπαίνει στο μαύρο σπιτικό του Μπέρνι Μακ.

Για περισσότερες κριτικές ταινιών, σειρών και παρουσιάσεις κινηματογραφικών αιθουσών, ακολουθήστε μας στο Facebook στη σελίδα Cinemano.