Le mépris (1963)
Ελληνικός τίτλος: Η περιφρόνησις
Δραματική ταινία της Cocinor σε σκηνοθεσία Ζαν-Λυκ Γκοντάρ, με τους Μπριζίτ Μπαρντό, Μισέλ Πικολί, Τζακ Πάλανς, Τζόρτζια Μολ, Φριτς Λανγκ.
Ένας συγγραφέας συναντά στα στούντιο της Cinecittà τον αμερικανό παραγωγό της "Οδύσσειας" που του ζητά να ξαναγράψει ορισμένες σκηνές καθώς το σενάριο που έχει στα χέρια του δεν τον ικανοποιεί. Στη συνάντηση παρευρίσκεται και ο σκηνοθέτης της ταινίας, ο Φριτς Λανγκ, η γραμματέας του παραγωγού που εκτελεί και χρέη μεταφράστριας και φυσικά η πανέμορφη σύζυγος του συγγραφέα που κερδίζει αμέσως την προσοχή του παραγωγού. Μέσα στο 24ωρο που θα ακολουθήσει, ο ευτυχισμένος γάμος αυτών των δύο ερωτευμένων ανθρώπων θα κλονιστεί, η ταινία -τουλάχιστον έτσι όπως είχε σχεδιαστεί- θα τιναχτεί στον αέρα και το σινεμά μοιάζει να είναι ο μοναδικός νικητής.
Κινηματογραφικό δοκίμιο με διαρκείς σινεφίλ αναφορές και ταυτόχρονα ανατομία μίας σχέσης, η "Περιφρόνηση" ενδέχεται να είναι από τις πιο εύκολες"δύσκολες" ταινίες του Γκοντάρ, ο οποίος μολονότι αφοσιώνεται στα νέα εκφραστικά τερτίπια που ανακαλύπτει, διατηρεί στο προσκήνιο την ιστορία του και τους ήρωές του μέχρι τέλους. Αυτό, όμως, που καταφέρνει έντεχνα είναι να εκφράσει και τον μεγάλο του πόνο για την κατάντια του σινεμά της εποχής και τη δύση ενός ολόκληρου συστήματος αξιών. Τα πάντα μοιάζουν να καταρρέουν στην ταινία, από τη σχέση του Πωλ και της Καμίλ, μέχρι τα στούντιο της Cinecittà και την εντυπωσιακή βίλα του μεγαλοπαραγωγού στο Κάπρι. Φθαρμένοι τοίχοι, ξεφτισμένες μπογιές, μισοκατεστραμμένες πινακίδες, όλα αποπνέουν έναν αέρα εγκατάλειψης που το λούσο και η πολυτέλεια δεν μπορούν να κρύψουν. Την ίδια στιγμή, εξίσου ημιτελές φαντάζει και το νέο διαμέρισμα του ερωτευμένου ζευγαριού, μεγάλο μα άδειο και με εκείνη τη χαρακτηριστική τζαμόπορτα χωρίς τζάμι, την οποία ο Πικολί είτε διασχίζει κλειστή είτε την ανοιγοκλείνει περισσότερο από συνήθεια, αφού ουσιαστικός λόγος δεν υπάρχει. Για χάρη αυτού του διαμερίσματος λοιπόν, για να το ξεχρεώσουν και να το ολοκληρώσουν, είναι που ο φιλόδοξος συγγραφέας δέχεται να "ξαναγράψει"¨την "Οδύσσεια" για να την κάνει "κάπως πιο", όπως χαρακτηριστικά του λέει ο παραγωγός, χωρίς να ξέρει ούτε ο ίδιος τι θέλει. Για χάρη αυτού του διαμερίσματος που η γυναίκα του φαίνεται να λατρεύει, ο Πωλ επιτρέπει το σχεδόν ξεδιάντροπο φλερτ του Αμερικανού στην Καμίλ. Και στο τέλος, είναι για όλα αυτά που εκείνη τον περιφρονεί. Επειδή ξεπουλήθηκε. Επειδή σκέφτηκε να ξεπουλήσει και την ίδια. Την ίδια στιγμή, ο Φριτς Λανγκ που υποδύεται τον εαυτό του, στέκει αμήχανος παρατηρητής, αποδεχόμενος και αυτός τον χρηματικό εκβιασμό του παραγωγού Τζέρεμυ Προκός, συγκρίνοντάς τον με τον εκβιασμό που οι άνθρωποι του Γκαίμπελς ασκούσαν στους σκηνοθέτες στη Γερμανία το ΄33, χρονιά που έφυγε για τις ΗΠΑ για να γλιτώσει από τη βία. Ο Λανγκ από τη θέση του σκηνοθέτη μοιάζει να είναι και ο συνδετικός κρίκος των ανθρώπων γύρω του, καθώς παρατηρεί και σχολιάζει χωρίς να παρεμβαίνει ή να επιβάλλει άποψη, εν μέσω μια γλωσσικής Βαβέλ όπου τα περισσότερα που λέγονται χρήζουν διερμηνείας.
Περισσότερο ταινία της Μπαρντό παρά του ίδιου του Γκοντάρ, η "Περιφρόνηση" είναι η τελευταία διαδρομή ενός έρωτα και μίας σχέσης. μέσα από τα μάτια μιας πανέμορφης γυναίκας που θέλει διαρκώς να καλύπτει την ανασφάλειά της και να της λένε πως την αγαπούν. Είναι σε αυτή την τόσο τρυφερή σκηνή της έναρξης όταν η Καμίλ ρωτά τον Πωλ αν του αρέσει κάθε σημείο επάνω στο σώμα της, η οποία θέτει τα όρια στη δυναμική του ζευγαριού, για να ακολουθήσει φυσικά αυτή η υπέροχη σεκάνς στο διαμέρισμα (με την τζαμόπορτα που δεν έχει ακόμα τζάμι) όταν τα πάντα μεταξύ τους καταρρέουν, με τον Πικολί και τη Μπαρντό σε μια συναρπαστική λεκτική μονομαχία που οδηγεί σε εξαιρετικές ερμηνείες. Με ένα συναρπαστικό τεχνικολόρ γεμάτο από κόκκινα, κίτρινα και μπλε, ο Γκοντάρ γυρίζει σε Scope την ιστορία πέντε ανθρώπων και του ίδιου του σινεμά, την ίδια στιγμή που βάζει τον Φριτς Λανγκ να δηλώνει "Ποτέ μου δεν αγάπησα το Σινεμασκόπ. Δεν είναι φτιαγμένο για ανθρώπους, μα για φίδια και κηδείες". Και ενόσω αναρωτιέσαι ποιος είναι φίδι τελικά και ποιου την κηδεία παρακολουθείς, απολαμβάνεις ένα κόντρα μελόδραμα και μαζί μια σινεφίλ διάλεξη (ή παράθεση τσιτάτων). Η "Περιφρόνηση" σε κερδίζει από το πρώτο της πλάνο με αυτούς τους δύο χαρισματικούς ηθοποιούς, για να σε οδηγήσει μετά ασυναίσθητα σε αυτήν την 24ωρη Οδύσσεια των πέντε ανθρώπων και της Τέχνης και να σε κάνει κομμάτι της. Άσε δε που έρχεται κι αυτή η τρικυμιώδης δραματική μουσική του Ζωρζ Ντελερύ για να σε ταξιδέψει ακόμα πιο μακριά.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου