Cesare deve morire (2012)

Ελληνικός τίτλος: Ο Καίσαρας πρέπει να πεθάνει

Δραματική ταινία σε σκηνοθεσία Πάολο και Βιτόριο Ταβιάνι, με τους Τζιοβάνι Αρκούρι, Σαλβατόρε Στριάνο, Κόσιμο Ρέγκα, Αντόνιο Φράσκα.

Στις φυλακές Ρεμπίμπιο της Ρώμης, η θεατρική ομάδα των κρατουμένων ανεβάζει με επιτυχία τον "Ιούλιο Καίσαρα" του Σαίξπηρ. Η ταινία μάς γυρίζει μήνες πίσω, και παρακολουθεί τις προετοιμασίες για την παράσταση, από τη διανομή των ρόλων και τις πρόβες μέχρι την επίδραση που το έργο έχει στην καθημερινότητα των ίδιων των κρατουμένων.

Ας συμφωνήσουμε κατ' αρχήν για μερικά πράγματα. Πρώτα απ' όλα στο ότι οι αδελφοί Ταβιάνι αποτελούν ένα από τα μεγαλύτερα κεφάλαια του σινεμά και ταυτόχρονα του πολιτισμού της Ιταλίας, με μια φιλμογραφία που σκαλίζει την ιστορία της χώρας και την ανάγει σε προβληματισμό και σχόλιο για το σήμερα. Επίσης, θα πρέπει να συμφωνήσουμε πως το σινεμά οφείλει να πειραματίζεται διαρκώς και να ξεφεύγει κατά το δυνατόν από τις νόρμες του κλασσικού, πάντοτε με σεβασμό ως προς τη δραματουργία. Τέλος, θα συμφωνήσουμε όλοι πως όχι μόνο ο Σαίξπηρ έχει γράψει εξαιρετικά κείμενα, αλλά και πως ο "Ιούλιος Καίσαρας" πρέπει να είναι ένα από τα κορυφαία έργα του συγγραφέα αλλά και ένα από τα καλύτερα πολιτικά θεατρικά κείμενα που έχουν γραφτεί ποτέ.

Έχοντας λοιπόν στα χέρια μας αυτές τις τρεις παραμέτρους στις οποίες έχουμε ήδη συμφωνήσει, δεν έχουμε παρά να απολαύσουμε αυτή τη μικρή, πειραματική ταινία των δύο μεγάλων δημιουργών, κάτω από το πρίσμα του λόγου του Σαίξπηρ και των χαρακτήρων της θεατρικής τραγωδίας του. Οι Ταβιάνι μπαίνουν όντως στις φυλακές του προαστίου της Ρώμης, και σκηνοθετούν αληθινούς κρατουμένους οι οποίοι και πρωταγωνιστούν. Με ασπρόμαυρα φλας μπακ που περιγράφουν τις πρόβες, κόντρα στο λαμπερό χρώμα της ίδιας της παράστασης, η ταινία εύκολα μεταφέρει το κλίμα προσμονής αυτών των ανθρώπων που μέσα στη γκρίζα τους καθημερινότητα προετοιμάζονται για κάτι σπουδαίο. Και είναι σπουδαίο, όχι μόνο γιατί τους δίνει τη δυνατότητα να ξεχάσου τον εγκλεισμό τους και να λάμψουν έστω και για λίγο ως κάτι άλλο από καταδικασμένοι κρατούμενοι, αλλά και γιατί τα λόγια που ξεστομίζουν, οι ήρωες που αναπαριστούν είναι σπουδαίοι από μόνοι τους. 

Ίσως ποτέ άλλοτε, η Τέχνη να μην απελευθέρωνε τόσο κυριολεκτικά όσο σε αυτό εδώ το μικρό, χειροποίητο φιλμ, που κινείται μεταξύ ντοκυμανταίρ και δράματος, παραβιάζοντας τα όρια αλήθειας και μυθοπλασίας και αγκαλιάζοντας με αγάπη τους ανθρώπους τους, δίνοντάς τους την ευκαιρία αν όχι να εξιλεωθούν, τουλάχιστον να ακουστούν και να αναγνωριστούν με το αυθόρμητο χειροκρότημα του φινάλε. Με δεδομένους όλους τους περιορισμούς και την αυτολογοκρισία που θέτει ένα τέτοιο εγχείρημα, η ταινία παρά τις αναμενόμενες αδυναμίες της, είναι ένα φιλμ που λάμπει από τον ρεαλισμό του, ένα έργο μέσα σε έργο, που σε κάνει εν τέλει να ακούσεις αυτές τις σπουδαίες λέξεις του Σαίξπηρ ακόμα πιο προσεκτικά.

Για περισσότερες κριτικές ταινιών, σειρών και παρουσιάσεις κινηματογραφικών αιθουσών, ακολουθήστε μας στο Facebook στη σελίδα Cinemano.

Αν αγαπάτε τις δραματικές ταινίες, θα βρείτε το αρχείο κειμένων του Cinemano, εδώ.