The favourite (2018)

Ελληνικός τίτλος: Η ευνοούμενη

Δραματική ιστορική κομεντί των Fox Searchlight/Film4, σε σκηνοθεσία Γιώργου Λάνθιμου, με τους Ολίβια Κόλμαν, Ρέητσελ Βάις, Έμμα Στόουν, Νίκολας Χουλτ, Τζο Άλβιν.

Στις αρχές του 18ου αιώνα, η Αγγλία βρίσκεται σε πόλεμο με τη Γαλλία, με τη βασίλισσα Άννα στον θρόνο να κυβερνά τη χώρα εξ αποστάσεως και μέσω αντιπροσώπου, της Λαίδης Σάρα. Φίλη της βασίλισσας και μαζί άτυπη υπουργός και νοσοκόμα, η Σάρα κάνει ό,τι μπορεί για το συμφέρον της. διοικώντας εκείνη ουσιαστικά τη χώρα. Όλα, όμως, αλλάζουν, όταν στην αυλή καταφθάνει η Άμπιγκέηλ, ατυχήσασα εξαδέλφη της Σάρα, η οποία ζητά δουλειά -μια οποιαδήποτε δουλειά- για να μπορέσει να ζήσει με αξιοπρέπεια και ασφάλεια. Αναλαμβάνει χρέη υπηρέτριας, όμως η φιλοδοξία της την κάνει πολύ γρήγορα να ανέβει στην εκτίμηση της βασίλισσας, και να καταλάβει μια θέση στο πλευρό της. Ο πόλεμος μεταξύ των δύο γυναικών για την εύνοια της βασίλισσας Άννας δεν αργεί να ξεσπάσει και είναι αδυσώπητος.

Υπό κανονικές συνθήκες, θα έπρεπε να μας απασχολήσει μόνο η ταινία ως ταινία. Στην Ελλάδα του τίποτα και της σκατοψυχιάς των ατάλαντων και των επαϊόντων, όμως, έπρεπε να μας απασχολήσει και ο Γιώργος Λάνθιμος ως σκηνοθέτης, ειδικότερα δε μετά τις 10 υποψηφιότητες για Όσκαρ της ταινίας. Τι τέρατα και τι οχετός γράφτηκε δεξιά και αριστερά δεν περιγράφεται με πάρα πολλούς να αναρωτιούνται ποια είναι τα λόμπυ που τον σπρώχνουν και τον έφτασαν (για τρίτη φορά, για όσους το ξεχνούν) στην πόρτα του Dolby Theater. Για να το λήξουμε, λοιπόν, το θέμα, ο Γιώργος Λάνθιμος είναι ένας σπουδαίος σκηνοθέτης, με ταλέντο, κινηματογραφική γνώση και αγάπη για το σινεμά. Αν δεν σας αρέσουν οι ταινίες του και η θεματολογία τους, αυτό είναι δικαίωμά σας, αλλά μην μας σκοτίζετε.

Η ταινία τώρα, διότι αυτό μας απασχολεί επί του προκειμένου: είναι μια από τις πιο διασκεδαστικές και καλότεχνα γυρισμένες ταινίες εποχής που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια. Αν μέχρι τώρα ο Λάνθιμος γύριζε "βλαμμένες" ταινίες για "βλαμμένους" ανθρώπους, με την "Ευνοούμενη" καταφέρνει να γυρίσει μια σχεδόν φυσιολογική ταινία για σχεδόν φυσιολογικούς ανθρώπους, αλλά κάνει εν τέλει την πιο "βλαμμένη" ταινία που γύρισε μέχρι τώρα. Είναι ύπουλη η Ευνοούμενη, όπως ακριβώς ύπουλη είναι και η συμπεριφορά των γυναικών της. Με την επίφαση μιας κομεντί εποχής, και ένα δεξιότεχνο σενάριο (Ντέμπορα Ντέηβις και Τόνυ ΜακΝαμάρα) στα χέρια του, ο Λάνθιμος διαβάζει πίσω από τις γραμμές και αποδομεί ακαδημαϊκά την ιστορία της ταινίας αλλά και την Ιστορία της Αγγλίας. Πόσο ποιο "λαμθιμικές" ηρωίδες θα μπορούσε να βρει έτοιμες από αυτές τις τρεις γυναίκες της ταινίας του: μια ημίτρελη βασίλισσα που παραπαίει από την ασθένεια και την ανασφάλειά της, μια σκύλα και αποφασιστική Λαίδη Σάρα που κάνει τα πάντα για να κρατά τη χώρα στον έλεγχό της και μια φιλόδοξη τσουλίτσα (για να μην πω "τσουλάρα") που υποσκάπτει τη θέση της με κάθε ευκαιρία, εξ ίσου αδίστακτη με τη φτασμένη εξαδέλφη της.

Κι έτσι, η "Ευνοούμενη" γίνεται έργο πνοής, πολιτικού σχολιασμού και μαζί σπουδή στην εξάρτηση και τον χειρισμό, τη βία και την αφοσίωση, την ασθένεια και τον έρωτα, τη μοναξιά και τον φόβο του θανάτου. Η ιστορία όχι μόνο της Αγγλίας αλλά και ολόκληρης της Ευρώπης παίζεται στους διαδρόμους, τις κρεββατοκάμαρες και τους κήπους του βασιλικού παλατιού, σε περίοδο πολέμου κι αν κλείσεις τα μάτια στα σκηνικά και τα κοστούμια, μπορείς να φανταστείς την ίδια ιστορία να διαδραματίζεται σήμερα, με οποιαδήποτε πρόσωπα, σε οποιαδήποτε έδρα εξουσίας. Η επιθυμία του τίποτα να γίνει κάτι, αγγίζοντας τα όρια του ολοκληρωτισμού, καθ' οιανδήποτε έννοια, είναι αυτό που αφηγείται η "Ευνοούμενη", κι αυτή η οικουμενικότητα του θέματός της είναι τελικά που την κάνει και σπουδαία ταινία.

Δεν είναι, βέβαια, μόνο αυτός ο λόγος που ταινία κλέβει καρδιές, καθώς είναι ευλογημένη από μια σπουδαία ηθοποιό, την Ολίβια Κόλμαν, που εδώ παίζει τον ρόλο της ζωής της, άρτια καθοδηγημένη από τον Λάνθιμο, καθώς μεταμορφώνεται στη βασίλισσα Άννα, αφήνοντας κάπου πίσω της τον πραγματικό της εαυτό και ΓΙΝΕΤΑΙ ο ρόλος. Εξαιρετικές η Ρέητσελ Βάις και η Έμμα Στόουν σε ρόλους κόντρα στη συνθήκη της ταινίας, βάναυσες, απειλητικές και αμείλικτες, χωρίς καν το φτιασίδωμα των καλών τρόπων που μας έχουν συνηθίσει οι αντίστοιχες ταινίες εποχής. Γυρισμένο με ρυθμούς κωμωδίας και τους διαλόγους να χτυπούν την οθόνη με ταχύτητα μυδραλιοβόλου, το φιλμ είναι η επιτομή του "βλαμμένου" σινεμά που τόσο αγαπά ο Λάνθιμος, σε περιτύλιγμα mainstream ιστορικότητας και καθωσπρεπισμού. Αριστούργημα!

Για περισσότερες κριτικές ταινιών και παρουσιάσεις κινηματογραφικών αιθουσών, ακολουθήστε τη σελίδα Cinemano στο Facebook.