The train (1964) (A/M)

Ελληνικός τίτλος: Το τραίνο

Πολεμική περιπέτεια της United Artists σε σκηνοθεσία Τζων Φράνκενχάιμερ, με τους Μπαρτ Λάνκαστερ, Πωλ Σκόφηλντ, Ζαν Μορώ.

Γαλλία, Αύγουστος 1944. Αριστουργηματικοί πίνακες σύγχρονης τέχνης με την υπογραφή εμβληματικών ζωγράφων έχουν κλαπεί από τη Βέρμαχτ από μουσεία και ιδιωτικές συλλογές υπό την πρόφαση της προστασίας τους. Με τις συμμαχικές δυνάμεις να προελαύνουν και την έκβαση του πολέμου να φαίνεται προδιαγεγραμμένη, ο Συνταγματάρχης Φρανζ φον Βάλντχάιμ αποφασίζει να μεταφέρει τους πίνακες στη Γερμανία εσπευσμένα και με οποιοδήποτε κόστος. Η Γαλλική Αντίσταση ενημερώνεται σχετικά και -μολονότι διστακτική αρχικά- αποφασίζει να καθυστερήσει την αναχώρηση του τραίνου, με δεδομένη την απελευθέρωση των Παρισίων από τους Συμμάχους που καταφθάνουν από μέρα σε μέρα. Επικεφαλής της αντιστασιακής δράσης αναλαμβάνει ο επιθεωρητής των Γαλλικών Σιδηροδρόμων, Πωλ Λαμπίς, ο οποίος αν και δεν είχε καμία διάθεση να ρισκάρει τη ζωή των ανδρών του για ένα μάτσο πίνακες, κάνει την αποστολή προσωπική του υπόθεση, όταν ένας μηχανοδηγός που αποφάσισε να σαμποτάρει από μόνος του το τραίνο εκτελείται από τους Γερμανούς κατά διαταγήν του Βάλντχάιμ.

Μονομαχία δύο ανδρών, σύγκρουση δύο πολιτισμών και ταυτόχρονα πόλεμος σε ένα διαφορετικό πεδίο μάχης είναι αυτή εδώ η εξαιρετική ταινία που κατορθώνει με θαυμαστή επιτυχία να αναδειχθεί μαζί σε ψυχόδραμα και συναρπαστική περιπέτεια. Με τα ίδια τα τραίνα να μετατρέπονται σε όπλα, ο Τζων Φράνκενχάιμερ δίνει πνοή στο υποψήφιο για Όσκαρ πρωτότυπο σενάριο των Φράνκλιν Κοέν και Φρανκ Ντέηβις, που αναδεικνύει χαρακτήρες μέσα από συνεχή δράση και αγωνία. Πανάκριβη παραγωγή για την εποχή της και το στούντιο, με αληθινούς βομβαρδισμούς και πραγματικές συγκρούσεις και εκτροχιασμούς τραίνων, η ταινία έχει μια αμείλικτη αληθοφάνεια, η οποία υποστηρίζεται και από τις ερμηνείες των τριών βασικών πρωταγωνιστών που μπολιάζουν την κάθε τους σκηνή με βάθος και ουσία, κουβαλώντας ο καθένας το έκδηλο παρελθόν του, χωρίς να πολυλογεί ακατάπαυστα ώστε να μας το εξηγήσει -με ένα της βλέμμα και μόνο, ας πούμε, η Ζαν Μορώ είναι σαν να μας λέει ποια ήταν και πώς έφτασε μέχρι εδώ, ενώ το ποστάρισμα του Πωλ Σκόφηλντ που υποδύεται εξαιρετικά τον γερμανό Συνταγματάρχη, προδίδει την καταγωγή και τις πεποιθήσεις του. Αν είναι κάτι ακόμα που παίζει καταλυτικό ρόλο στην όλη αίσθηση του φιλμ είναι πως -μολονότι αγγλόφωνη, αμερικανική κατά βάση παραγωγή- έχει απόλυτα γαλλική ταυτότητα, όχι μόνο στις ερμηνείες και στους χαρακτήρες που εμφανίζει (κι ας μην μιλάνε με ψευτοπροφορά) αλλά και συνολικά στην αισθητική της, καθώς η φωτογραφία (Ζαν Τουρνιέ και Βάλτερ Βότιτζ) και η μουσική (Μωρίς Ζαρ) ενισχύουν τον γαλλικό της αέρα. Τέλος, δεν μπορώ να μην αναφέρω την εξαιρετική και δύσκολη δουλειά του Ντέηβιντ Μπρέδερτον στο μοντάζ, που αφήνει τις εικόνες να μιλούν και να ανασαίνουν από μόνες τους, από την αρχή μέχρι εκείνο το εξαιρετικής εικαστικής ομορφιάς και ανεπιτήδευτης συγκίνησης φινάλε.

Για περισσότερες κριτικές ταινιών, σειρών και παρουσιάσεις κινηματογραφικών αιθουσών, ακολουθήστε μας στο Facebook στη σελίδα Cinemano.