Invasion of the Body Snatchers (1956) (A/M)

Ελληνικός τίτλος: Οι άνθρωποι του τρόμου

Θρίλερ επιστημονικής φαντασίας των Walter Wanger Pictures/Allied Artists, σε σκηνοθεσία Ντον Σήγκελ, με τους Κέβιν ΜακΚάρθυ, Ντάνα Γουίντερ, Λάρρυ Γκέητς, Κινγκ Ντόνοβαν, Κάρολυν Τζόουνς. 

Ο γιατρός της κωμόπολης της Σάντα Μίρα, συλλαμβάνεται σε έναν αυτοκινητόδρομο της Καλιφόρνια και οδηγείται στον αστυνομικό τμήμα, όπου αφηγείται μια ιστορία τόσο εξωπραγματική, που αναγκάζονται να καλέσουν ψυχίατρο. Μάταια ο γιατρός εξιστορεί και σε αυτόν με κάθε λεπτομέρεια τα γεγονότα των τελευταίων ημερών, καθώς είναι τόσο αλλόκοτα και φρικιαστικά που μοιάζουν δημιούργημα του ταραγμένου του μυαλού. 

Είχα δει την ταινία αυτή πολύ μικρός, κάποιο βράδυ στην ΕΡΤ, τέλη '70s αν δεν απατώμαι. Δεν είχα κλείσει μάτι όλη νύχτα μετά, ενώ οι εικόνες της με στοίχειωναν για μέρες. Μέσα στα χρόνια είχε καταγραφεί στη μνήμη μου ως ένα από τα καλύτερα sci-fi θρίλερ όλων των εποχών, με κάποιες μεμονωμένες σκηνές αποτυπωμένες στο μυαλό μου ολοζώντανες. Έκτοτε δεν την είχα ξαναδεί ποτέ, αν και είχα παρακολουθήσει τα δύο ρημέικ που γυρίστηκαν, τόσο τη "Μακάβρια Εισβολή" του 1978 με τον Ντόναλντ Σάδερλαντ όσο και την πιο ελευθεριάζουσα σεναριακά "Εισβολή" του 2007, με τη Νικόλ Κίντμαν και τον Ντάνιελ Κραιγκ. Θυμάμαι πως είχα δει και τις δύο αυτές ταινίες ως εσωτερική ανάγκη να θυμηθώ το πρωτότυπο, του οποίου τα ίχνη πλέον αγνοούνταν. Τελικά, όμως, τα μέτρια ρημέικ αυτά έκαναν κακό και στο πρωτότυπο, αφού τελικά είχα μείνει με την εντύπωση πως με είχε εντυπωσιάσει μόνο και μόνο επειδή το είχα δει μικρός. 

Και ήρθε ένα σαββατόβραδο Ιούνη του 2018, στη Ριβιέρα, για να βάλει και πάλι τα πράγματα στη θέση τους. Η αρχική ταινία προβλήθηκε στο πλαίσιο του μεταμεσονύχτιου κύκλου προβολών "Midnight Express" (Άκη Καπράνο, σε ευχαριστώ από ψυχής), σε μια εξαιρετική ψηφιακή 2Κ κόπια στο ορίτζιναλ Superscope φορμάτ (2.00:1) και αποδείχθηκε πως η δύναμή της είναι αξεπέραστη. Με ύφος b-movie της εποχής εκείνης, και με όλες τις συμβάσεις της τότε sci-fi φιλμογραφίας, "Οι άνθρωποι του τρόμου" ξεπερνούν τον εαυτό τους και γίνονται ένα συμβολικό μίνι έπος οικουμενικών διαστάσεων. Και να σκεφτείτε πως το σενάριο του Ντάνιελ Μέηνγουάρινγκ βασίστηκε σε ένα από τα πιο λαϊκά μέσα της εποχής εκείνης, ένα αφήγημα σε συνέχειες (σαν να λέμε σήριαλ σε περιοδικό) που είχε δημοσιευθεί το 1955 στο περιοδικό Collier's (που είχε φιλοξενήσει επίσης ως σήριαλ τη "Μάσκα του Φου Μαντσού) και το οποίο, το λες και ειρωνεία, έκλεισε έναν χρόνο μετά την προβολή της ταινίας. Φαίνεται, όμως, πως το μυθιστόρημα "Body Snatchers" του Τζακ Φίννεϋ είχε περισσότερα να πει από όσα φαίνονταν σε πρώτη ανάγνωση, κάτι που επιτυγχάνεται και στο σενάριο, με αποτέλεσμα ένα φιλμ τρομακτικό αλλά και εξίσου προφητικό. 

Η ιδέα της κλωνοποίησης καθώς και των ατόμων χωρίς βούληση και αισθήματα που εργάζονται αγόγγυστα για έναν κοινό σκοπό, σαν να υπηρετούν μια κυψέλη και τις ανάγκες της, είναι πραγματικά συγκλονιστική, ιδιαίτερα αν την αναγάγουμε στη σύγχρονη εποχή. Σοφά δε, και σε αντίθεση με άλλες ταινίες της εποχής, οι εξωγήινοι εισβολείς δεν φαίνονται ποτέ και πουθενά, με αποτέλεσμα ακόμα μεγαλύτερη αληθοφάνεια και ακόμη μεγαλύτερο εσωτερικό τρόμο, αφού στην πραγματικότητα ο εχθρός είμαστε εμείς. Οι άνθρωποι της μικρής κωμόπολης μεταλλάσσονται σε στρατιώτες με κοινή βούληση και συλλογικό ασυνείδητο, που κυνηγούν αυτούς που έχουν απομείνει με ψήγματα ανθρωπιάς. Είναι αξεπέραστες οι σκηνές όπου βλέπεις το πριν και το μετά στους κατοίκους της Σάντα Μίρα, χωρίς την ίδια στιγμή να βλέπεις τίποτα το διαφορετικό. Είναι οι ίδιοι άνθρωποι, αλλά με κάτι να έχει αλλάξει ή με κάτι να τους λείπει. 

Σπουδαία η δουλειά του Ντον Σήγκελ (αν δεν τον θυμάστε, έχει γυρίσει τις ταινίες του επιθεωρητή Κάλαχαν, μεταξύ άλλων), ο οποίος μένει στην ουσία της αφήγησης και δεν κάνει χωρατά και εξυπνάδες, ούτε προσπαθεί να εντυπωσιάσει με φτηνο-εφφέ και μεγαλοστομίες όπως απαιτούσε το ύφος της εποχής και της ταινίας. Με ερμηνείες κοφτές και ρεαλιστικές, ακόμα και εντός των συμβάσεων των '50s- οι ρόλοι αναδεικνύονται, ο τρόμος κυριαρχεί, ο χρόνος τρέχει και τελικά η ταινία με στοίχειωσε για μια ακόμη φορά. All time classic και must see και κρυφό διαμάντι και όλα τα συναφή δεν αρκούν για να περιγράψεις μια ταινία με αξεπέραστη δύναμη, αδιάβροχη στον χρόνο, την οποία πρέπει οπωσδήποτε να ανακαλύψετε.