Cléo de 5 à 7 (1962) (A/M)

Ελληνικός τίτλος: Η Κλεό από τις 5 έως τις 7

Αρχικός ελληνικός τίτλος: Δυο ώρες στη ζωή μιας γυναίκας

Δραματική κομεντί της Ciné Tamaris, σε σκηνοθεσία Ανιές Βαρντά, με τους Κορίν Μαρσάν, Ντομινίκ Νταβραί, Ντοροτέ Μπλανκ, Μισέλ Λεγκράν, Αντουάν Μπουρσεγιέ. 

Μια νεαρή, όμορφη τραγουδίστρια, περιπλανιέται άσκοπα στο Παρίσι, το απόγευμα του θερινού ηλιοστασίου, περιμένοντας να έρθει η ώρα να πάρει τα αποτελέσματα των ιατρικών εξετάσεων, για τα οποία έχει μια φριχτή διαίσθηση. Από τις 5 έως τις 7, η Κλεό συναντά γνωστούς και αγνώστους στους δρόμους της πόλης, πολεμά με τις προκαταλήψεις της, κρυφακούει τις κουβέντες των περαστικών, παίζει με τη ματαιοδοξία της και μαθαίνει να αγαπά τον εαυτό της.

Από την πρώτη κιόλας σκηνή των τίτλων, με την Κλεό να επισκέπτεται μια χαρτορίχτρα ταρώ (ή μοναδική σκηνή που είναι γυρισμένη έγχρωμη), μπαίνεις στο κλίμα της ταινίας και ταυτόχρονα στο μυαλό αυτής της φαινομενικά επιπόλαιας γυναίκας, που το πρόβλημα υγείας της τής έχει αναστατώσει τη ζωή. Με τη χαρτορίχτρα να περιγράφει ουσιαστικά όσα θα ακολουθήσουν, άρα και την ταινία ολόκληρη, η Βαρντά παίζει με τις προκαταλήψεις της ηρωίδας αλλά και τις δικές μας. Τα ταρώ επαληθεύονται, αλλά όπως τα πάντα στον κόσμο αυτό, κάθε φύλλο έχει διττή σημασία. Η Κλεό, όμως, είναι αποφασισμένη πως έρχεται το τέλος (ασχέτως αν δεν το εκφράζει ποτέ με λόγια) κι έτσι ξεκινούν αυτές οι δύο ατελείωτες ώρες στη ζωή της, μέχρι να πάει 6.30 και να πάρει την τελική απάντηση του γιατρού. Από ένα σικ καπελάδικο στο Ριβολί, μαζί με τη βοηθό της, στο σπίτι για πρόβες με τους μουσικούς της και από εκεί σε ένα ατελιέ γλυπτικής και στην καμπίνα προβολής ενός κινηματογράφου στο Μονπαρνάς, η Κλεό επισκέπτεται την πόλη, τους ανθρώπους της, τη ζωή της, ακόμα και το μέλλον της, την ίδια στιγμή που εμείς βιώνουμε την αναγέννηση μιας γυναίκας που ενδεχομένως είναι ετοιμοθάνατη αλλά και μιας χώρας και μιας κουλτούρας που βρίσκονται στο ναδίρ. 

Είναι τόσο εύστοχη η ματιά της Βαρντά, τόσο καλοσυνάτη, όσο και επιπόλαια, καθώς όλο το φιλμ φιλτράρεται μέσα από την επιπόλαιη ματιά της Κλεό. Θέλει τόσο πολύ να την αγαπούν αυτή η γυναίκα, που πέφτει θύμα μιας σχέσης "εξ αποστάσεως" με κάποιον που δεν έχει χρόνο να τη βλέπει και να τη συντροφεύει. Θέλει τόσο πολύ να γίνει διάσημη, που αρνείται τα υπέροχα τραγούδια των μουσικών της, γιατί ο θάνατος στους στίχους τους δεν πουλάει. Είναι τόσο ματαιόδοξη που παίζει τραγούδια της στο τζουκ μποξ του μπιστρό, για να δει τις αντιδράσεις των θαμώνων. Είναι τόσο εύθραυστη και φοβισμένη που η ελπίδα ενός νέου έρωτα την αναγεννά. 

Βρισκόμαστε στο καλοκαίρι του 1961, ο Μάης του '68 αργεί ακόμα, ενώ μαίνεται ο πόλεμος στην Αλγερία. Το Παρίσι και μαζί του ολόκληρη η Γαλλία προσποιούνται πως δεν συμβαίνει τίποτα απολύτως, καθώς ζουν σε μια εύθραυστη μακαριότητα, όπως ακριβώς και η Κλεό που αγοράζει καπέλα -και μάλιστα χειμωνιάτικα μέσα στο καλοκαίρι. Κι ας είναι Τρίτη, μια μέρα γρουσούζικη για τους Γάλλους, όταν δεν πρέπει να φοράς ή να κρατάς τίποτα καινούργιο. Είναι, όμως, το θερινό ηλιοστάσιο, η μεγαλύτερη μέρα του έτους, όταν ο χρόνος μοιάζει να διαστέλλεται και μαζί του οι ζωές μας. "Το αργά είναι τόσο σχετικό τη μεγαλύτερη μέρα του χρόνου", λέει προς το τέλος ο Αντουάν, λίγο πριν η Κλεό μάθει τα αποτελέσματα και λίγο πριν αυτός φύγει για να πολεμήσει στο Αλγέρι. Όμως, την αγαπά ο Αντουάν την Κλεό, είναι η ελπίδα που θα του δώσει τη δύναμη να επιστρέψει. Κι άλλο τόσο αγαπά η Ανιές Βαρντά την Κλεό, αφού είναι η δική της ελπίδα για μια γυναίκα που θα σταθεί στο ύψος της επί τέλους και θα κοντράρει την εφήμερη και σε συσκευασία δώρου ζωή της για να αντικρίσει την πραγματικότητα. Ο θάνατος, όσο κι αν διασταλεί ο χρόνος, είναι αναπόφευκτος. Το παλιό θα δώσει τη θέση του στο καινούργιο. Και η ελπίδα έχει την όψη του έρωτα και της Τέχνης. 

Μια ταινία δρόμου μέσα στις παριζιάνικες λεωφόρους, σε σιδηροδρομικούς σταθμούς, καταστήματα, μπιστρό και κινηματογράφους, μέχρι τον κήπο του νοσοκομείου που μοιάζει με θέρετρο πολυτελείας για θαμώνες που τους ξέχασαν οι αγαπημένοι τους. Η Κλεό, η Βαρντά κι εμείς οι θεατές αφουγκραζόμαστε τα λόγια και τις αγωνίες των περαστικών, των ταξιτζήδων, της πόλης και ολόκληρης της χώρας. Η Κλεό ωριμάζει σε κάθε καρέ, μεγαλώνει, ενηλικιώνεται, σοβαρεύει, με τον θάνατο και τον πόλεμο να την κοιτούν κατάματα. Δεν υπάρχει τέλος στην ημέρα της. Η ταινία μόνο σταματά. Αλλά ο χρόνος, εκείνη τη μεγαλύτερη μέρα του 1961 μοιάζει να διαστέλλεται και το "αργά" είναι σχετικό. Ποτέ δεν είναι αργά για να ξανακοιτάξεις τη ζωή σου από την αρχή. 

Για περισσότερες κριτικές ταινιών και παρουσιάσεις κινηματογραφικών αιθουσών, ακολουθήστε μας στο Facebook στη σελίδα Cinemano.

Αν αγαπάτε το γαλλόφωνο σινεμά, θα βρείτε κείμενα και κριτικές από το αρχείο του Cinemano, εδώ. 

Για περισσότερες κομεντί, κλικ  εδώ.