Jojo Rabbit (2019)

Ελληνικός τίτλος: Τζότζο

Δραματική κομεντί της Fox Searchlight σε σκηνοθεσία Τάικα Γουαϊτίτι, με τους Ρόμαν Γκρίφιν Ντέηβις, Σκάρλετ Γιόχανσον, Τομάζιν ΜακΚένζι, Τάικα Γουαϊτίτι, Σαμ Ρόκγουελ, Ρέμπελ Γουίλσον, Άλφι Άλεν.

Ο Τζότζο είναι ένα μικρό αγοράκι που μεγαλώνει στη ναζιστική Γερμανία στα τέλη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Με τον πατέρα του να πολεμά σε κάποιο μακρινό μέτωπο (αν και πολλοί τον θεωρούν νεκρό), ο συνεσταλμένος Τζότζο έχει για μοναδική συντροφιά τη μητέρα του που τον λατρεύει και έναν φανταστικό φίλο, τον Αδόλφο Χίτλερ. Μέλος της Ναζιστικής Νεολαίας εδώ και χρόνια ο μικρός, παρασύρεται από τους μύθους που ακούει για τους Εβραίους και την τερατόμορφη όψη τους, έως ότου ανακαλύπτει κρυμμένη σε έναν τοίχο του σπιτιού του την Έλσα, μια νεαρή εβραιοπούλα που η μητέρα του -μέλος την Αντίστασης- έχει κρύψει εκεί μετά τη σύλληψη της οικογενείας της. Τώρα ο Τζότζο πρέπει να ανασυνθέσει τη ζωή του από την αρχή, καθώς συνειδητοποιεί την αλήθεια για τη μαμά του, τους Εβραίους που τελικά δεν έχουν κέρατα, αλλά και για τον έρωτα. 

Το μυθιστόρημα "Caging Skies" της Κριστίν Λιούνενς υπήρξε η πηγή έμπνευσης για το σενάριο τούτης εδώ της απολαυστικής μα και βαθύτατα δραματικής πολεμικής σάτιρας, σε σενάριο και σκηνοθεσία του Τάικα Γουαϊτίτι, σκηνοθέτη του "Thor: Ragnarok", οπότε ας μην αρχίσω με όλα αυτά τα μικρόψυχα περί Marvel, Disney υπερηρώων και σκηνοθετών, λες και το να γυρίσεις μια ταινία με υπερήρωες είναι εύκολη υπόθεση ή πως η Marvel εμπιστεύεται το πανάκριβο προϊόν της σε χέρια ατάλαντων. Τώρα, με τις 6 υποψηφιότητες για Όσκαρ του "Τζότζο" κάποιοι οφείλουν να αναθεωρήσουν, αλλά και πάλι αναζητούν τρόπους να κρυφτούν. Η ταινία, όμως, δεν τους αφήνει, γιατί πολύ απλά έχουμε να κάνουμε με ένα εξαιρετικά καλοστημένο φιλμ που κυλά σαν παραμύθι ή μάλλον σαν ενήλικη ανάμνηση ενός παιδικού ονείρου. Σίγουρα παρακολουθούμε την ιστορία μέσα από τα μάτια του πρωταγωνιστή της, του Τζότζο (εξαιρετικός ο μικρούλης πρωταγωνιστής Ρόμαν Γκρίφιν Ντέηβις), όμως η αφήγηση εμπεριέχει όλη τη σάτιρα, το καυστικό χιούμορ, τη χλεύη και τον απόμακρο πόνο που κρύβουν οι θύμησες ενός ενήλικα. Κάπως έτσι άλλωστε δικαιολογούνται και όλες αυτές οι χαριτωμένες ακρότητες που κάποιες φορές παίρνουν το δράμα και το μετατρέπουν σε σλάπστικ. Είναι η "ενήλικη" ματιά του Τζότζο που μπολιάζει τις μνήμες του με καρικατούρες των Ναζί του παρελθόντος, με ασύμβατες χρονικά μουσικές και με έναν βαθύ μα κατασταλαγμένο πόνο. 

Η ιστορία τοποθετεί τον μικρούλη Τζότζο στα όρια της πραγματικότητας και της σουρεαλιστικής φαντασίωσης. Τόσο βαθιά αφοσιωμένος στο πατριωτικό όνειρο του Αδόλφου για τη Γερμανία ήταν ο μικρός που έχει κάνει τον Φύρερ φανταστικό του φίλο, με τον οποίο συνομιλεί, παίζει και αναζητά λύσεις στα προβλήματά του. Μολονότι κάτι τέτοιο θα ήταν εξαιρετικά επικίνδυνο να εκτροχιάσει όλη την ταινία, ο Γουαϊτίτι τόσο ως σκηνοθέτης όσο και ως ηθοποιός (αυτός παίζει τον Χίτλερ) κινεί τόσο δεξιότεχνα τα νήματα της σάτιρας που τελικά οι σκηνές αυτές όχι απλά δουλεύουν μα οδηγούν και στην κάθαρση κάπου εκεί προς το φινάλε. Η Σκάρλετ Γιόχανσον στον ρόλο της μαμάς του Τζότζο κρατά μέσα της έναν πλούτο συναισθημάτων φροντίζοντας να εξωτερικεύει μόνο την τρυφερότητα που χρειάζεται ο μικρούλης της γιος, αφήνοντας στο βλέμμα να λέει όσα δεν μπορεί να ξεστομίσει. Και είναι τόσο σημαντική η παρουσία της για τον Τζότζο (και για εμάς) που η απουσία της νιώθεις να σε συγκλονίζει.. Άρτια και η ερμηνεία του Σαμ Ρόκγουελ στον ρόλο του Λοχαγού Κλένζεντορφ της Ναζιστικής Νεολαίας που κινείται επάξια στο νήμα μεταξύ ρεαλισμού και φαντασιακής μνήμης της ταινίας, με αποκορύφωμα τη σκηνή στο σπίτι του μικρού, κατά τη διάρκεια των ερευνών όταν αντιλαμβάνεσαι τι κάνει χωρίς να πει τίποτα, σε μια σκηνή άψογα παιγμένη, κομμένη και ραμμένη. Συγκινητικός, αστείος, τραγικός μα και αισιόδοξος, ο "Τζότζο" έχει μια κατα-δική του γοητεία ενώ κουβαλά με σεβασμό και μνήμες κινηματογραφικής ιστορίας που τις αξιοποιεί σαν διακριτικές πινελιές επάνω στον δικό του καμβά, μετουσιώνοντας το φιλμ σε κάτι φρέσκο, σύγχρονο και συνάμα διαχρονικό, τόσο ως προς τις ιδέες του όσο και τη μορφή του.

Για περισσότερες κριτικές ταινιών και παρουσιάσεις κινηματογραφικών αιθουσών, ακολουθήστε μας στο Facebook στη σελίδα Cinemano.

Αν αγαπάτε τις δραματικές ταινίες, θα βρείτε το αρχείο κειμένων του Cinemano, εδώ.