Κανόνες Ηθικής (2022)

Δραματική ταινία σε σκηνοθεσία Θοδωρή Βουρνά, με τους Κωνσταντίνο Ελματζίογλου, Γιάννη Ίτσιο, Ευγενία Ξυγκόρου, Μελίνα Λεφαντζή, Αντώνη Σανιάνο.

Πριν από το "Moral Rules" στο θέατρο Vault, υπήρξε η ταινία "Κανόνες Ηθικής", με την οποία ο Θοδωρής Βουρνάς ερμήνευσε τη δια χειρός Βασίλη Τζιώκα σκηνική αναδιατύπωση στο εμβληματικό "Ξύπνημα της Άνοιξης" του Φρανκ Βέντεκιντ. Το είχα γράψει και στην κριτική για το "Moral Rules" πως όλες αυτές οι δημιουργικές συναντήσεις οδηγούν σε ένα άκρως ενδιαφέρον αμάλγαμα οπτικής και σκέψης που κάθε φορά παράγει κάτι εντελώς διαφορετικό και πρωτογενώς αληθινό.

Βασικά πρόσωπα στους "Κανόνες Ηθικής" είναι δυο αγόρια, συμμαθητές σε ένα αυστηρό σχολείο, μόνοι ενάντια στον κόσμο -ή έτσι τουλάχιστον θέλουν να νομίζουν. Ο ένας θέλει να βλέπει τον εαυτό του ως επαναστάτη που αγνοεί τους κανόνες και τολμά -άτρωτος λες- να αψηφά το σύστημα. Ο άλλος, ευαίσθητος στα όρια της καταπίεσης, βλέπει στα μάτια του κολλητού του τον κόσμο όλο και νομίζει πως εκείνος είναι που θα τον πάρει από το χέρι για να τον ταξιδέψουν μαζί. Μόνο που οι προθέσεις, μολονότι καλοπροαίρετες, εν τέλει αποδεικνύονται κούφιες, σε έναν κόσμο όπου το εγώ υπερτερεί του συνόλου, η βία ισοπεδώνει τα πάντα και η εξουσία παρακολουθεί υπό την πρόφαση της προστασίας.

Πειραματικό, ανεξάρτητο σινεμά ή "θεατρική ιστορία σε 7 πράξεις" όπως δηλώνεται και στους τίτλους (με την κάθε μία από αυτές γυρισμένη σε μονοπλάνο), οι "Κανόνες Ηθικής" διερευνούν τα όρια ανάμεσα στις δύο τέχνες, καθώς η κάμερα είτε εισβάλλει στις πρόβες μιας παράστασης, είτε το θέατρο καταλαμβάνει το κινηματογραφικό πανί. Λάτρης του κινηματογράφου και του θεάτρου, ο Θοδωρής Βουρνάς εκμεταλλεύεται στο έπακρο την ευκαιρία να ακροβατήσει ανάμεσά τους, με μια ταινία σκληρή, "αυστηρώς ακατάλληλη δι' ανηλίκους" όχι εξ αιτίας του γυμνού, αλλά κυρίως για την αγριάδα των συναισθημάτων και την ωμότητα των πράξεων. Γυρισμένη εξ ολοκλήρου σε ένα πλατώ που θυμίζει σκηνή θεάτρου κατά τη διάρκεια της πρόβας, το ίδιο απογυμνωμένη με τους ηθοποιούς της, που γύρω από ένα τραπέζι κοντράρονται με το εκτυφλωτικά κατάλευκο φόντο, η ταινία αφήνεται στον λόγο για να αποκτήσει εικόνες, σκηνικά και χώρο δράσης. Το εξαιρετικό κείμενο είναι αυτό που σε παρασύρει στο μίνιμαλ σύμπαν της μαζί με τις ερμηνείες των ταλαντούχων πρωταγωνιστών της που ορμούν με θάρρος, γενναιότητα και τόλμη σε ένα τοπίο άγριο και άγνωστο, μαζί με στιγμές αθώας αμηχανίας που ενισχύουν τον ρεαλισμό του εγχειρήματος. 

Αφοπλιστικοί και με εξαιρετική χημεία μεταξύ τους ο Κωνσταντίνος Ελματζίογλου και ο Γιάννης Ίτσιος επιτίθενται στους ρόλους τους με αφοσίωση και ειλικρίνεια, κουβαλώντας στους ώμους τους το σύνολο σχεδόν της ταινίας. Τρυφερά απόμακρη η Ευγενία Ξυγκόρου με μια αδιόρατη ειρωνεία στη φωνή που όμως κρύβει πόνο, συντετριμμένη από τη βία που οδηγεί στην τρέλα η Μελίνα Λεφαντζή, απειλητικός μέσα στην αυστηρότητα της παράνοιάς του ο Αντώνης Σανιάνος. Ταινία όχι για όλους, σκληρή αλλά απελπιστικά ποιητική και ανθρώπινη μέσα στην αφαιρετική απλότητά της, απαιτεί την προσοχή και την αφοσίωσή σας. Το φινάλε είναι σπαρακτικά συγκινητικό.

Για περισσότερες κριτικές ταινιών, θεατρικών παραστάσεων, τηλεοπτικών σειρών και παρουσιάσεις κινηματογραφικών αιθουσών, ακολουθήστε το Cinemano στο Facebook και στο Instagram.