Drácula (1931) (A/M)

Ταινία τρόμου της Universal σε σκηνοθεσία Τζωρτζ Μέλφορντ, με τους Κάρλος Βιλλαρίας, Λουπίτα Τοβάρ, Μπάρυ Νόρτον, Πάμπλο Άλβαρεζ Ρούμπιο, Εντουάρντο Αροζαμένα, Χοζέ Σοριάνο Βιόσκα.

Ο δικηγόρος Ρένφηλντ ταξιδεύει στην Τρανσυλβανία για να συναντήσει τον πελάτη του, τον Κόμη Δράκουλα, εις διαταγή του οποίου είχε προχωρήσει στην αγορά εντός εγκαταλελειμμένου αββαείου στην Αγγλία. Ο Ρένφηλντ, παρά τις αντιδράσεις των χωρικών, αρνείται να πιστέψει στη δαιμονική φύση του Κόμη, έως ότου πέφτει και ο ίδιος θύμα του. Πλέον ημίτρελος στο σανατόριο του δρ. Σούαρντ στην Αγγλία, ο Ρένφηλντ που τρέφεται με μύγες και αράχνες, προσπαθεί σε στιγμές διαύγειας να προειδοποιήσει τον γιατρό για τη ζωή της κόρης του, της Εύα. Την ίδια στιγμή, ο καθηγητής Βαν Χέλσινγκ είναι πεπεισμένος πως έχουν να κάνουν με βρυκόλακα του οποίου η δράση και μόνο θα μπορούσε να δικαιολογήσει τα θύματα που ανακαλύπτουν και τα οποία φέρουν μικρά, δίδυμα σημάδια στον λαιμό τους.

Η έλευση του ήχου, όσο πρωτοποριακή κι αν είχε υπάρξει για την ιστορία του σινεμά, είχε επιφέρει έναν νέο πονοκέφαλο στα στούντιο του Χόλυγουντ: τι κάνουμε με τις ξένες χώρες, ειδικότερα με αυτές των γειτόνων μας της Νοτίου Αμερικής, που αποτελούν και μια τεράστια αγορά; Στα χρόνια του βωβού η κατάσταση ήταν πολύ απλή, με μια πολύ εύκολη αντικατάσταση των μεσότιτλών της ταινίας. Ο ήχος, όμως, ήταν εντελώς διαφορετική κατάσταση. Έτσι, από το 1928 και μετά, αρκετές ταινίες του Χόλυγουντ γυρίζονταν και σε άλλες γλώσσες, πολλές φορές ταυτόχρονα με την αμερικανική βερσιόν, χρησιμοποιώντας τα ίδια σκηνικά και τα ίδια πλατώ, απλά σε διαφορετικές βάρδιες. Μολονότι υπήρξαν ταυτόχρονες εκδοχές στα Γαλλικά και τα Γερμανικά, τα Ισπανικά κατέληξαν να είναι η κυρίαρχη γλώσσα εκείνης της περιόδου των κινηματογραφικών αντιγράφων, καθώς υπήρχαν πάρα πολλοί ισπανόφωνοι που κατοικούσαν και εντός των ΗΠΑ. Στην ισπανική γλώσσα είχε επικεντρώσει σχεδόν αποκλειστικά η Universal (όπως και η Paramount) ξοδεύοντας εκατομμύρια Δολάρια, τα οποία σταδιακά όμως άρχισαν να μην τα παίρνουν πίσω, αφού η αγορά ξεφούσκωσε και οι ισπανόφωνες βερσιόν αποτύγχαναν παταγωδώς σε εισπράξεις.

Ο ισπανόφωνος "Δράκουλας" με τον οποίο ασχολούμαστε σήμερα, είναι μία από τις τελευταίες τέτοιες απόπειρες ξενόγλωσσης εκδοχής. Η ταινία γυρίστηκε ταυτόχρονα με τον Δράκουλα του Μπέλα Λουγκόζι, με το συνεργείο του σκηνοθέτη Τοντ Μπράουνινγκ να δουλεύει το πρωί και το ισπανόφωνο καστ να μπαίνει στο πλατώ το βράδυ και να πραγματοποιεί γυρίσματα μέχρι το ξημέρωμα. Η ταινία, η οποία δεν τα πήγε καθόλου καλά εισπρακτικά, είχε χαθεί από προσώπου Γης μέχρι που το 1977 πραγματοποιήθηκε μια ειδική προβολή με τη χορηγία του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης, από μια όχι πλήρη κόπια που παρ' όλα αυτά κέντρισε το ενδιαφέρον. Το 1992 η Universal κυκλοφόρησε μια αποκατεστημένη κόπια σε βιντεοκασέτα, για να ακολουθήσουν οι ψηφιακά αποκατεστημένες εκδοχές σε dvd και bluray. 

Εξαιρετικής ιστορικής αξίας οπωσδήποτε , καθώς είναι ένα από τα ελάχιστα ισπανόφωνα "αντίγραφα" που διασώζονται μέχρι τις μέρες μας, ο "Δράκουλας" του Τζωρτζ Μέλφορντ έχει και κατά-δικές του καλλιτεχνικές αρετές που στα σημεία τους φαντάζουν πιο εντυπωσιακές και πλήρεις από αυτές της πρωτότυπης ταινίας. Λέγεται πως ο Μέλφορντ (ο οποίος σκηνοθετούσε μέσω διερμηνέα αφού ο ίδιος δεν μιλούσε Ισπανικά) ήταν πολλές φορές παρών στα γυρίσματα της πρωινής βάρδιας ή έβλεπε τα αμοντάριστα πλάνα, ούτως ώστε να εντοπίζει γωνίες, σημεία και σκιές στο πλατώ που θα μπορούσαν να αποδώσουν καλύτερα στη δική του εκδοχή, πράγμα που έγινε. Η κάμερα του Μέλφορντ εκμεταλλεύεται πολύ καλύτερα τον χώρο του αχανούς πλατώ, ειδικά στο φινάλε, μέσα στην έπαυλη του Δράκουλα, ενώ τα πλάνα του ρέουν καλύτερα στον χώρο και στην αφήγηση της ιστορίας, παίρνοντας τον χρόνο τους να ανασάνουν. Την ίδια στιγμή, το ισπανικό σενάριο διευρύνει το πρωτότυπο, προσθέτοντας διαλόγους, επιτρέποντας παύσεις και περισσότερο χρόνο στις μεταβάσεις, με τη συνολική διάρκεια της ταινίας να ξεπερνά κατά μισή ώρα την αγγλόφωνη. Πιο αισθησιακή η λατίνα πρωταγωνίστρια και με φορέματα με πιο βαθύ ντεκολτέ, πιο λυρικός στο σύνολό του ο τόνος του φιλμ, που όμως υστερεί στο βασικότερο όλων, τον πρωταγωνιστή του που όσο κι αν προσπαθεί, όσο κι αν στήνεται, όσο κι αν κάνει τρομακτικές γκριμάτσες, δεν παύει ούτε λεπτό να δείχνει πως αντιγράφει και πως προσποιείται, τη στιγμή που ο Μπέλα Λουγκόζι με μια ματιά και μόνο είχε ήδη γίνει ο Κόμης Δράκουλας στη συνείδηση των πάντων.

Για περισσότερες κριτικές ταινιών και παρουσιάσεις σειρών και κινηματογραφικών αιθουσών, ακολουθήστε μας στο Facebook στη σελίδα Cinemano.

Αν αγαπάτε τα θρίλερ και το μυστήριο, θα βρείτε κείμενα και κριτικές από το αρχείο του Cinemano, εδώ.