Wonder Wheel (2017)

Δραματική κομεντί της Amazon, σε σκηνοθεσία Γούντυ Άλλεν, με τους Κέητ Γουίνσλετ, Τζάστιν Τίμπερλέηκ, Τζιμ Μπελούσι, Τζούνο Τεμπλ. 

Η Τζίννυ, σερβιτόρα σε εστιατόριο του Κόνυ Άιλαντ, κάπου στα χρόνια του '50, ζει με τον άντρα της τον Χάμπτυ και τον πυρομανή γιο της από τον πρώτο της γάμο, μια ζωή χωρίς εκπλήξεις και χωρίς χρήματα. Πιεσμένη σε μια καθημερινότητα από τη οποία ονειρεύεται να ξεφύγει, η Τζίννυ, ηθοποιός σε μπουλούκια κάποτε, ερωτεύεται τον αρκετά νεαρότερό της Μίκυ, ναυαγοσώστη στην παραλία, φοιτητή και επίδοξο θεατρικό συγγραφέα, με τον οποίο όχι μόνο κοιμούνται μαζί αλλά μοιράζονται στιγμές και όνειρα. Σε αυτό το τρίγωνο προστίθεται και η Καρολάινα, κόρη του Χάμπτυ από άλλη γυναίκα, η οποία έχει αποξενωθεί από τον πατέρα της, από τότε που παντρεύτηκε έναν γκάνγκστερ πέντε χρόνια πριν. Η Καρολάινα ζητά άσυλο στο σπιτικό του Χάμπτυ και της Τζίννυ, καθώς η Μαφία απειλεί να την σκοτώσει αφού έμαθαν πως κελάηδησε στο FBI. Τα πραγματικά προβλήματα ξεκινούν, όμως, όταν η Καρολάινα ερωτεύεται τον Μίκυ.

Δεν είναι άγνωστο πως στον Γούντυ Άλλεν αρέσει να γυρίζει τις ταινίες κατά ζεύγη. Είναι εμφανές πως όταν ανακαλύπτει ένα σύμπαν σε μια ταινία του, γοητεύεται από αυτό και το μεταφέρει και στην επόμενη (κάποιες φορές και στην παραμεθεπόμενη). Εν προκειμένω, το Wonder Wheel μοιάζει να βγήκε σετάκι από τον κόσμο του Café Society, ίσως όχι τόσο ως ύφος και ιστορία, αλλά ως ταινία και αισθητική. Ο Άλλεν γοητεύτηκε τόσο πολύ από τη χολυγουντιανή λάμψη του Λος Άντζελες στο προηγούμενο φιλμ που θέλησε να τη διατηρήσει και στην καινούργια του ταινία, επιστρέφοντας όμως στην ανατολική ακτή, όχι στη Νέα Υόρκη παρ' όλα αυτά. Εάν στο Café Society το περιβάλλον παρέπεμπε στον ψεύτικο κόσμο του Χόλλυγουντ των '30s, εδώ ως φόντο έχουμε το εξίσου ψεύτικο σκηνικό του διάσημου λούνα παρκ στο Κόνυ Άιλαντ των '50s. Ένας μικρόκοσμος πλασμένος για φτηνή ψυχαγωγία, ολόχρωμος και σαγηνευτικός, αλλά την ίδια στιγμή χωρίς βάθος και ουσία. Μια επίφαση κοινωνίας που νεκρώνει όταν σβήσουν τα φώτα, το ίδιο επιφατική με τη ζωή της Τζίννυ. Η εικόνα στις δύο ταινίες είναι εξίσου ίδια. Ο Γούντυ Άλλεν ανακάλυψε το χρώμα στο Café Society και το ίδιο χρώμα χρησιμοποιεί και εδώ. Μόνο που είναι το χρώμα από το δείλι της ανατολής, είναι πιο κόκκινο και κάπως πιο σκοτεινό. Η τεχνικολόρ παλέτα των '50s σε κάθε πλάνο κάνει την οθόνη να λάμπει, με χρώματα έντονα αλλά ψεύτικα, που δημιουργούν αλλόκοτες κοκκινωπές αποχρώσεις στα πρόσωπα των ηρώων, και τα κάνουν να παίρνουν φωτιά, ίδια με τις φλόγες που λατρεύει να παρακολουθεί ο πυρομανής γιος της ηρωίδας. Είναι ψευδαίσθηση όλα αυτά τα χρώματα, όλες αυτές οι εικόνες, αφού όταν σβήσουν τα φώτα, όλα μένουν νεκρά. 

Αυτό που θαυμάζεις στο Wonder Wheel είναι η μαγκιά τού Άλλεν στην αναπαράσταση της εποχής και για την οποία του βγάζεις το καπέλο. Δεν μιμείται απλά το περιβάλλον και τα κοστούμια σωστά σύμφωνα με τα δεδομένα της εποχής, αλλά και το κινηματογραφεί σύμφωνα με τα δεδομένα της εποχής. Για να το πω πιο απλά: μια σημερινή ταινία εποχής, όσο άριστη κι αν είναι σε επίπεδο σκηνικών και κουστουμιών δεν παύει να φαίνεται σύγχρονη σε εμάς. Και είναι λογικό, καθώς τον χρόνο τον αντιλαμβανόμαστε σε σχέση με το περιβάλλον και τη στιγμή που τον ζούμε. Δεν έχουμε ζήσει στα '50s (πολλοί εξ ημών τουλάχιστον), όμως έχουμε δει πολλές ταινίες των '50s. Εδώ ο μάγκας ο Γούντυ Άλλεν, λοιπόν, δεν αντιγράφει τον κόσμο των '50s απλά, αλλά και τις ταινίες της εποχής. Τον χρόνο στο σινεμά τον αντιλαμβανόμαστε από τις ταινίες του. Εδώ λοιπόν γυρίζει το 2017 μια ταινία όπως θα είχε γυριστεί στα '50s, με τα ίδια χρώματα, την ίδια "ψευτίλα" στα σκηνικά και στα φόντα, την ίδια ερμηνευτική νότα υπερβολής στις ερμηνείες, το ίδιο στήσιμο στην πόζα και το περπάτημα των ηθοποιών του. Φυσικά, πολλά από αυτά τα χρωστά και στον για δεύτερη απανωτή φορά συνεργό του, τον διευθυντή φωτογραφίας Βιτόριο Στοράρο που φώτισε τα πλάνα του επιλέγοντας την ίδια παλέτα σχεδόν με το Café Society, προσδίδοντας αυτή την αίσθηση του επίπλαστου, του ανειλικρινούς και του play within a play. Οι ήρωες της ταινίας δεν παίζουν την ζωή τους, παίζουν ρόλους. Το κείμενο μοιάζει να βγήκε από σελίδες θεατρικού και είναι φορές που περιμένεις να τραβηχτεί η κάμερα και να αποκαλύψει τους ηθοποιούς της ταινίας να υποκλίνονται στο κοινό τους, από το σανίδι τη σκηνής.

Α, ναι, ο Γούντυ κλείνει το μάτι στο θέατρο αυτή τη φορά. Με συνεχείς αναφορές σε θεατρικούς συγγραφείς λόγω του κοινού ενδιαφέροντος των δύο πρωταγωνιστών, οι ηθοποιοί κινούνται και σε έναν χώρο που μοιάζει με σκηνικό θεάτρου (αυτή η "ψευτίλα" για την οποία μίλησα πριν), ενώ οι φωτισμοί αλλάζουν τόνο και χρώμα κατά τη διάρκεια των σκηνών, όπως ακριβώς και σε μία θεατρική παράσταση. Κι έρχεται αυτός ο απίστευτος μονόλογος της Κέητ Γουίνσλετ λίγο πριν το φινάλε, σαν μια ημίτρελη Μπλανς Ντουμπουά ή σαν μια νεαρότερη Νόρμα Ντέσμοντ που αδημονεί για το γκρο πλαν της. Η Κέητ Γουίνσλετ δίνει ίσως τον ρόλο της ζωής της, πιο ώριμη και πιο ενσυνείδητη από ποτέ, με απόλυτη επίγνωση της ηρωίδας της αλλά και του χώρου (δραματουργικού και πραγματικού) όπου κινείται.

Αν η ταινία τα χαλάει κάπου είναι στην ιστορία της και στην έκβασή της. Με δεδομένα όλα τα στοιχεία μιας τραγωδίας (η μαφία που κυνηγά την κόρη για να τη σκοτώσει και το ερωτικό τρίγωνο που γίνεται τετράγωνο), οι τόνοι παραείναι ήπιοι, η έκρηξη δεν έρχεται ποτέ, ενώ το ερμηνευτικό και σεναριακό ύφος ακροβατεί ανάμεσα στην αποστασιοποιημένη κομεντί και στο δράμα, με το δεύτερο όμως να υστερεί σε σχέση με τα γεγονότα. Περισσότερο εικονοκλαστική παρά με ένταση ταινία, έχει μύρια όσα γοητευτικά στοιχεία και αναρίθμητες εξαιρετικές λεπτομέρειες, αλλά χάνει σε δυναμική. Ως σκηνοθέτης, δείχνει έτοιμος να πειραματιστεί με νέες φόρμες και να εμβαθύνει στην εικόνα και στο ύφος που χρησιμοποιεί και το πράττει άριστα. Ως σεναριογράφος, όμως, στη συγκεκριμένη ταινία, δείχνει αδύναμος. Οι ηθοποιοί του, πλέον της εξαιρετικής Γουίνσλετ, αποδίδουν επίσης προσεγμένα με κάθε ερμηνευτική λεπτομέρεια τους ρόλους τους: πολύ καλή η Τζούνο Τεμπλ στον ρόλο της Καρολάινα (μολονότι ως χαρακτήρας δείχνει πιο βαθυστόχαστη ενώ παρουσιάζεται ως σαχλοκούδουνο), στιβαρός και ένα με τον ρόλο ο Τζιμ Μπελούσι.