Adults in the room (2019)

Ελληνικός τίτλος: Ενήλικοι στην αίθουσα

Δραματική ταινία των Wild Bunch/Odeon, σε σκηνοθεσία Κώστα Γαβρά, με τους Χρήστο Λούλη, Αλέξανδρο Μπουρδούμη, Ούλριχ Τουκούρ, Ντάαν Σούουρμανς, Δημήτρη Τάρλοου, Αλέξανδρο Λογοθέτη, Ζοσιάν Πινσόν.

Το χρονικό των διαπραγματεύσεων της ελληνικής κυβέρνησης με τους δανειστές της, την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2015, όπως το καταγράφει στο ομότιτλο βιβλίο του ο τότε Υπουργός Οικονομικών, Γιάνης Βαρουφάκης, μεταφέρεται στη μεγάλη οθόνη από τον Κώστα Γαβρά ως ένα πολιτικό θρίλερ δωματίου που δεν μπορείς να του αρνηθείς ότι κυλάει σαν νεράκι. Κι αυτό οφείλεται κυρίως σε δύο από τους πρωταγωνιστές του, πρωτίστως δε στον Χρήστο Λούλη. Είναι απλά εξαιρετικός, με απόλυτη παρουσία σταρ, ολόλαμπρος στην οθόνη και υπέροχος στον τρόπο με τον οποίο ερμηνεύει τον Γιάνη Βαρουφάκη, τόσο στην κίνηση όσο και στον τρόπο της ομιλίας του. Είναι πράγματι απίστευτο πως εδικά όταν μιλάει αγγλικά πιστεύεις σχεδόν πως τον έχει ντουμπλάρει ο ίδιος ο Βαρουφάκης. Την ίδια μεγάλη προσοχή έχει δώσει στις εκφράσεις και στο βλέμμα του, καθώς τα πάντα θυμίζουν το πρόσωπο που ενσαρκώνει, αλλά χωρίς ποτέ όλο αυτό να γίνεται απλή μίμηση. Υπάρχει ερμηνεία από κάτω και δουλειά πολλή. Το ίδιο ισχύει για τον γερμανό ηθοποιό Ούλριχ Τουκούρ που υποδύεται τον γερμανό ομόλογο του Γιάνη Βαρουφάκη, ο οποίος επίσης θυμίζει τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, αλλά είναι τόσο πιστευτός και εν μέρει απειλητικός στην ερμηνεία του που οι σκηνές του -ειδικά αυτές που μοιράζεται με τον Χρήστο Λούλη- είναι μακράν οι καλύτερες του φιλμ. 

Όμως, η ταινία υποφέρει από μία βιασύνη. Από τη μία βιάστηκαν να τη γυρίσουν με αποτέλεσμα όλη αυτήν τη σωρεία των -σαφέστατα αδικαιολόγητων- αντιδράσεων που προκάλεσε από την εποχή που απλά ανακοινώθηκε η προετοιμασία της. Είναι πολύ πρόσφατα τα γεγονότα για να μπορέσεις να τα αποδεχθείς με ψυχραιμία στην οθόνη, σε όποια πλευρά κι αν στέκεσαι. Εκ των πραγμάτων, λοιπόν, ειδικά σε μια πολιτική ταινία, δεν μεσολαβεί ο απαιτούμενος χρόνος ψυχραιμίας ώστε να αποτυπώσεις τα πρόσωπα και τις καταστάσεις ήρεμα και αποφορτισμένα. Την ίδια στιγμή, διακρίνεις αυτή τη βιασύνη στα πάντα -κυρίως στο σενάριο. Δεν είναι απλά που αφηγείται τα γεγονότα από μια εντελώς υποκειμενική πλευρά, είναι που και κινηματογραφικά μοιάζει να ήθελε κι άλλη δουλειά. Θα μου πείτε, μα στο βιβλίο του Βαρουφάκη βασίζεται η ταινία, εννοείται πως θα είναι υποκειμενική η οπτική της. Και θα συμφωνήσω. Όμως, σε κάθε μεταφορά βιβλίου ή γεγονότων υπάρχει η ματιά της πρωτογενούς πηγής και η ματιά του κινηματογραφικού δημιουργού. Κι εδώ, τη ματιά του Γαβρά δεν τη βλέπεις ξεκάθαρα, κι έχει να κάνει με τη βιασύνη για την οποία μίλησα πιο πάνω όλο αυτό. Κάποια voice over δείχνουν εντελώς ξένα προς το σώμα της ταινίας, ορισμένες από τις συνεδριάσεις του Eurogroup μοιάζουν να επαναλαμβάνονται χωρίς να προσθέτουν κάτι δραματουργικά, ενώ την ίδια στιγμή όλοι οι υπόλοιποι ρόλοι (πρωτίστως των μελών της ελληνικής κυβέρνησης) απλά δεν είναι ρόλοι. Πώς μπορείς να αφηγηθείς όλα αυτά που συνέβησαν τότε, βγάζοντας ουσιαστικά τον Αλέξη Τσίπρα από το κάδρο; Με εξαίρεση μία σύντομη αλλά υπέροχη σκηνή με τον ξιφία, ο Αλέξανδρος Μπουρδούμης λειτουργεί απλά ως πασαδόρος του Χρήστου Λούλη, ενώ η μοναδική φορά που πρωταγωνιστεί είναι στο φινάλε, σε εκείνη τη σκηνή που θέλει να θυμίσει χορό αρχαίας τραγωδίας, και η οποία μολονότι εντυπωσιακή, δείχνει επίσης ξένο σώμα στο υπόλοιπο φιλμ. Είπαμε, βιάστηκαν να τη γυρίσουν. Ήθελε ακόμα δουλίτσα. 

Όμως, έχουμε να κάνουμε με ταινία του Γαβρά, οπότε μην ξεχνιόμαστε, δεν βλέπουμε ταινία κανενός ερασιτέχνη. Οπότε, υπερπηδά τις αδυναμίες του δικού του σεναρίου, επενδύοντας στους βασικούς του ηθοποιούς (πολύ ωραίες φιγούρες επίσης ο Ντάαν Σούουρμανς ως Γερούν Ντάισελμπλουμ και η Ζοσιάν Πινσόν ως Κριστίν Λαγκάρντ), στο μοντάζ του Λάμπη Χαραλαμπίδη που ανεβάζει γκάζια στην ταινία και στις περίεργες μελωδίες του Αλεξάντρ Ντεσπλά, που ακούγονται ως κιτς φολκλόρ αλλά προφανώς αντιπροσωπεύουν την αίσθηση των "ξένων" της Ευρώπης για εμάς. Βάζοντας στην άκρη κάθε ιδεολογική και συναισθηματική εμπλοκή που ως Έλληνες έχουμε απέναντί τους, οι "Ενήλικοι" είναι μια ενδιαφέρουσα από κάθε άποψη ταινία που με τίποτα δεν περνά απαρατήρητη. Έχει γυρίσει καλύτερες ταινίες ο Γαβράς; Ναι. Είναι αυτή εδώ μια κακή ταινία; Όχι. Είναι απλά μια ταινία που δεν μπόρεσε να φανεί μεγαλύτερη από τα γεγονότα που αφηγείται. 

Ως υστερόγραφο, το μεγαλύτερο λάθος επί της οθόνης είναι πως τα εκλογικά αποτελέσματα του Ιανουαρίου του 2015 δείχνει να τα παρακολουθούν από την ΕΡΤ, η οποία τότε ήταν κλειστή.

Για περισσότερες κριτικές ταινιών και παρουσιάσεις κινηματογραφικών αιθουσών, ακολουθήστε μας στο Facebook στη σελίδα Cinemano.

Αν αγαπάτε τις δραματικές ταινίες, θα βρείτε το αρχείο κειμένων του Cinemano, εδώ.