The night of the hunter (1955) (A/M)

Ελληνικός τίτλος: Η νύχτα του κυνηγού

Αρχικός ελληνικός τίτλος: Ο θανατοποινίτης με το σημάδι

Θρίλερ αγωνίας της United Artists σε σκηνοθεσία Τσαρλς Λώτον, με τους Ρόμπερτ Μήτσαμ, Σέλλεϋ Γουίντερς, Λίλιαν Γκις, Τζέημς Γκλήσον, Έβελυν Βάρντεν, Ντον Μπέντοου, Μπίλυ Τσάπιν, Σάλλυ Τζέην Μπρους.

Μολονότι βρίσκεται στη φυλακή απλά για κλοπή αυτοκινήτου, ο κατά συρροήν δολοφόνος και ψευτοδιάκονος Χάρρυ Πάουελ μοιράζεται το ίδιο κελί με τον Μπεν Χάρπερ, καταδικασμένο σε θάνατο για ληστεία μετά φόνου. Από κάτι μισόλογα που του αποσπά, ο Πάουελ αντιλαμβάνεται ότι τα λεφτά της ληστείας που ουδέποτε εντοπίστηκαν, βρίσκονται κάπου καλά κρυμμένα και το πού φαίνεται πως το γνωρίζουν μόνο τα παιδιά του. Έτσι, με τον Χάρπερ απαγχονισμένο και τη δική του ποινή να ολοκληρώνεται, ο Πάουελ ξεκινά για την οικογένεια του νεκρού, έτοιμος να προσεταιριστεί την πενθούσα χήρα και να της προσφέρει παρηγοριά στη μοναξιά και τον πόνο της. 

Σαν ένα διεστραμμένο παιδικό παραμύθι, πνιγμένο στον προτεσταντισμό και τη βία μοιάζει αυτή εδώ η μία και μοναδική ταινία που σκηνοθέτησε ένας από τους πλέον εμβληματικούς ηθοποιούς της χρυσής εποχής, ο Τσαρλς Λώτον. Αλλόκοτης οπτικής, υψηλής αισθητικής και με ερμηνείες που ακροβατούν μεταξύ ρεαλισμού και συμβολισμού, "Η νύχτα του κυνηγού" είναι μια εφιαλτική ταινία που αναπαράγει όλες τις νόρμες του θρίλερ ιδωμένες όμως μέσα από μια φαινομενική αθωότητα, ενισχυμένη από το χιούμορ και τη διαρκή ειρωνεία. Προσέξτε όμως: η ταινία ούτε αυτοσαρκάζεται ούτε ανατρέπει τους κανόνες του είδους που υπηρετεί. Μοιάζει όμως να αφηγείται την ιστορία της μέσα από τα μάτια των δύο μικρών παιδιών που ο Κυνηγός έχει βάλει στο μάτι, εξ ου και αυτή η "αθωότητα" για την οποία μίλησα πιο πριν όσο και οι εικαστικές υπερβολές που μεγαλοποιούν τις σκιές και τις κάνουν να φαντάζουν ως γίγαντες που πλανώνται στο σκοτάδι..Ταυτόχρονα, το συγκεκριμένο ύφος εξυπηρετεί και σε κάτι εξίσου πολύ σημαντικό: να περάσει μια τόσο σκληρή ταινία με ένα τόσο σκληρό θέμα (δολοφόνος ιερωμένος, συζυγοκτονίες, παιδική βία) από τον διαβόητο Κώδικα Παραγωγής Κινηματογραφικών Ταινιών που ήταν πολύ αυστηρός ως προς τι μπορούσε και τι όχι να παρουσιαστεί στη μεγάλη οθόνη -κάτι σαν κώδικας ηθικών αξιών και αυτολογοκρισίας. Ως αποτέλεσμα, η αγαστή σύμπνοια του Λώτον με τον σεναριογράφο Ντέηβις Γκραμπ οδήγησε τους χαρακτήρες σε ακραίες συμπεριφορές ώστε μέσω της υπερβολής και του ειρωνικού χιούμορ να ξεπερνιούνται οι κακοτοπιές. 

Ο δε περιορισμένος προϋπολογισμός ανάγκασε τον Λώτον να γυρίσει την ταινία σε στούντιο, γεγονός που ενισχύει την αίσθηση του φανταστικού, ενώ του δίνει την ευκαιρία να δημιουργήσει εικόνες ανυπέρβλητης ομορφιάς, με κάδρα γεμάτα σκιές, γεωμετρικά σχέδια και ένα έντονο μέσα στην υπερβολή του κοντράστ άσπρου και μαύρου στη φωτογραφία (Στάνλεϋ Κορτέζ). Είναι σαφείς οι αναφορές και οι επιρροές του Λώτον από τα χρόνια του βωβού, καθώς η εικόνα του φιλμ είναι πολλές φορές αρκετή για να αφηγηθεί την ιστορία ακόμα και χωρίς λόγια. Απειλητικός και επιβλητικός ο Ρόμπερτ Μήτσαμ κυριαρχεί στην ταινία, με την παρουσία του να προκαλεί φόβο και με το πιο απλό του πέρασμα από την οθόνη, ενώ μόνο τρόμο γεννά κάθε φορά που σιγοτραγουδά τον εκκλησιαστiκό ύμνο "Leaning on the Everlasting Arms" που αποκτά ενεργό και ουσιώδη ρόλο στο φιλμ και γίνεται μέρος της εξπρεσσιονιστικής μουσικής επένδυσης του συνθέτη Γουώλτερ Σούμαν. Σαν φρικιαστικό παραμύθι που παιδιά αφηγούνται στους μεγάλους, η "Νύχτα του Κυνηγού" διατηρεί ακέραια τη δύναμή της παρά την ηλικία της, με μια ξεχωριστή σκηνοθετική ματιά και την ανυπέρβλητη δύναμη της εικόνας της που σε μαγνητίζει σαν εφιάλτης από τον οποίο δεν μπορείς να ξυπνήσεις.

Για περισσότερες κριτικές ταινιών και παρουσιάσεις σειρών και κινηματογραφικών αιθουσών, ακολουθήστε μας στο Facebook στη σελίδα Cinemano.