Un flic (1972)
Ελληνικός τίτλος: Ο αστυνόμος
Μεταγενέστερος ελληνικός τίτλος: Ο μπάτσος
Αστυνομική ταινία σε σκηνοθεσία Ζαν-Πιερ Μελβίλ, με τους Αλαίν Ντελόν, Ρίτσαρντ Κρέννα, Κατρίν Ντενέβ, Ρικάρντο Κουτσιόλα, Μάικλ Κόνραντ, Πωλ Κρωσέ, Αντρέ Πους.
Μια συμμορία εκτελεί μια άψογα σχεδιασμένη ληστεία τράπεζας, εν μέσω μιας χειμωνιάτικης καταιγίδας, σε ένα ερημωμένο παραθεριστικό θέρετρο. Ένας εξ αυτών τραυματίζεται και αναγκάζονται να τον αφήσουν ανώνυμα σε ένα νοσοκομείο. Στο μεταξύ, πίσω στο Παρίσι, ο αστυνόμος Εντουάρ Κολμάν, πραγματοποιεί με ρομποτική ψυχρότητα ακόμα μία νυχτερινή βάρδια, κατά τη διάρκεια της οποίας μαθαίνει από έναν πληροφοριοδότη του για ένα φορτίο ηρωίνης που θα μεταφερθεί από το Παρίσι με το νυχτερινό τραίνο για τη Λισαβόνα. Αυτό το φορτίο σχεδιάζει να χτυπήσει και ο Σιμόν, ο εγκέφαλος πίσω από τη ληστεία της τράπεζας και φίλος του αστυνόμου Κολμάν, με τον οποίο μοιράζονται εν αγνοία τους την ίδια γυναίκα.
Η τελευταία ταινία του Ζαν-Πιερ Μελβίλ που πέθανε έναν χρόνο αργότερα από καρδιακή προσβολή, ολοκληρώνει και αυτήν την άτυπη τριλογία της συνεργασίας του με τον Αλαίν Ντελόν, που ξεκίνησε το 1967 με τον "Δολοφόνο με το αγγελικό πρόσωπο" και συνεχίστηκε με τον "Κόκκινο κύκλο" το 1970. Αυτή τη φορά βέβαια ο Ντελόν περνά στην απέναντι όχθη και από εγκληματίας αναλαμβάνει τον ρόλο του "καλού" αστυνομικού, αν και όπως πολλάκις αποδεικνύεται στις ταινίες του Μελβίλ το καλό με το κακό πολλές φορές αποτελούν όψεις του ίδιου νομίσματος με τα όρια της ηθικής να μην διαγράφονται ποτέ ξεκάθαρα. Στη συγκεκριμένη ταινία, ο αστυνόμος του τίτλου μπορεί να είναι ένας άνθρωπος του νόμου, όμως δεν απέχει πολύ από τον "Σαμουράι" του "Δολοφόνου με το αγγελικό πρόσωπο" αφού και εδώ, μολονότι από την ανάποδη, οι πράξεις του καθορίζονται από το στυγνό καθήκον και όχι από τη λογική ούτε από το συναίσθημα. Στο πλαίσιο αυτό, ο Ντελόν αποδεικνύεται για μια ακόμα φορά μοναδικός εκφραστής του σκηνοθετικού οράματος του Μελβίλ, με τα γαλάζια του μάτια να μοιάζουν και πάλι με λεπίδες και το καλυμμένο σχεδόν με την ίδια εμβληματική καμπαρτίνα παράστημά του να τον καθιστά ανθρώπινη ρέπλικα παρά άνθρωπο με αισθήματα. Ίσως γι' αυτό και το πλήρως αποστασιοποιημένο από κάθε ίχνος συναισθήματος φινάλε να γίνεται ακόμα πιο τραγικό, σαν μαχαιριά που κόβει βαθιά χωρίς να πονά.
Άψογα κινηματογραφημένη η ληστεία στην εναρκτήρια σεκάνς, όπως εξαιρετικά απεικονίζεται και το νυχτερινό Παρίσι, εμβληματικό σαν καρτ-ποστάλ και ταυτόχρονα απόμακρο και μοντέρνα τσιμεντένιο ως ώφειλε κάθε ευρωπαϊκή μητρόπολη στα χρόνια του '70. Την ίδια χειρουργική ακρίβεια χαρακτηρίζει και τη ληστεία στο εν κινήσει τραίνο, μολονότι οι μινιατούρες στα εφφέ της εποχής προδίδονται στο σημερινό μάτι. Ας είναι όμως, καθώς η δουλειά που έχει γίνει στη φωτογραφία (Γουώλτερ Γουότιτζ) και το μοντάζ (Πατρίσια Νενύ) χρονομετρά με καθοριστική ακρίβεια αυτήν την υπέροχη σεκάνς, με τον ήχο από τις ρόδες του τραίνου επάνω στις ράγες να δρουν ως καταλυτικό και απόλυτο soundtrack, αφού πουθενά όσο διαρκεί η επιχείρηση δεν ακούγονται οι μουσικές του Μισέλ Κολομπιέ που σε άλλες σκηνές νιαουρίζουν ρυθμικά θέματα που μοιάζουν με παριζιάνους υπαίθριους μουσικούς να αυτοσχεδιάζουν επάνω σε νεοϋρκέζικες τζαζ μελωδίες. Ίσως περισσότερο στυλιζαρισμένη και ψυχρή από όσο της αξίζει, παρ' όλα αυτά εξακολουθεί να κατέχει ξεχωριστή θέση στη φιλμογραφία του γάλλου σκηνοθέτη που είχε τον πιο δημιουργικό "διάλογο" με το αμερικανικό σινεμά και ο οποίος μας έδωσε κάποιες από τις καλύτερες αστυνομικές ταινίες στην από εδώ όχθη του Ατλαντικού.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου