Ο πύργος των ιπποτών (1952) (Α/Μ)

Εναλλακτικός τίτλος: Λαός και αριστοκράτες

Κωμική ηθογραφία της Ανζερβός, σε σκηνοθεσία Γιώργου Ασημακόπουλου και Νίκου Τσιφόρου, με τους Πέτρο Κυριακό, Ντίνο Ηλιόπουλο, Μίμη Φωτόπουλο, Σμαρούλα Γιούλη, Γιώργο Καμπανέλλη, Σμάρω Στεφανίδου. 

Η νεαρή κόρη ενός καλοκάγαθου μανάβη είναι ερωτευμένη με τον γιο ενός πολιτευτή. Τη σχέση τους όμως δεν τη βλέπουν με καλό μάτι ούτε οι φίλοι του νεαρού ούτε η οικογένειά του, καθώς δεν είναι διατεθειμένοι να συμπεθερέψουν με ένα λαϊκό σόι. Τα πράγματα, όμως, αλλάζουν όταν ένας ιστορικός μελετητής εντοπίζει το γενεαλογικό δέντρο του μαναβάκου, το οποίο έχει ιπποτικές ρίζες 800 ετών. Η σνομπ γυναίκα του που ονειρευόταν πάντοτε τη μεγάλη ζωή χαίρεται όσο δεν πάει, και εκείνος χτίζει έναν ολόκληρο πύργο στο οικογενειακό τους κτήμα, με τα λεφτά που του είχε εμπιστευθεί ένας εβραίος φίλος του, ο οποίος όμως δολοφονήθηκε στα στρατόπεδα συγκέντρωσης των Ναζί.

Η ταινία είναι συμπαθής και μάλιστα χαίρει ενός πολύ καλού καστ που παίζει προσεγμένα τους ρόλους που του έχουν ανατεθεί, ενώ φέρει και τη σφραγίδα σοβαρότητας της εταιρείας παραγωγής Ανζερβός που άφησε το στίγμα της στην ελληνική κινηματογραφία. Οι δύο σκηνοθέτες που υπογράφουν, όπως ήταν φυσικό,  και το σενάριο κατορθώνουν να κατευθύνουν ικανοποιητικά τους ηθοποιούς τους, ενώ ενδιαφέρον παρουσιάζει και το στήσιμο της κάμερας που δίνει στα κάδρα του φιλμ έναν κινηματογραφικό αέρα, καθώς δεν καταφεύγουν στην εύκολη λύση "βάζουμε τους ηθοποιούς σε παράταξη να παίζουν απέναντι στην κάμερα, ώστε να ξεμπερδεύουμε μια ώρα αρχύτερα". Βέβαια, ακριβώς επάνω στην αλλαγή των κάδρων ο άξονας πηγαίνει κάποιες φορές περίπατο, αλλά δεν μπορείς να έχεις απαιτήσεις κινηματογραφικής σκηνοθετικής δεινότητας από δύο συγγραφείς, και μάλιστα εκείνα τα δύσκολα χρόνια. Είδαμε και τα πλάνα έμπειρων σκηνοθετών σε άλλες ταινίες τι του έκαναν του άξονα, άλλωστε. 

Αυτό, πάντως, που παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον είναι το κοινωνικό πλαίσιο που περιγράφεται εμπεριστατωμένα στην ταινία, καθώς δίνει το στίγμα μιας εποχής και των ανθρώπων της. Με το τέλος της Κατοχής μόλις λίγα χρόνια νωρίτερα και αντί να στρωθούν να φτιάξουν τις ζωές τους, πολλοί ήταν αυτοί που είχαν το άγχος να διεκδικήσουν δάφνες αριστοκρατίας από τους προγόνους τους και να αναρριχηθούν σε κοινωνική τάξη ουσιαστικά από το τίποτα. Μάλιστα, και με περίσσιο θράσος και περιφρόνηση απέναντι στις "λαϊκές" μάζες, όπως συμβαίνει με τον πολιτευτή της ιστορίας μας ή ακόμα και με τη σύζυγο του μανάβη (πάρα πολύ καλοί η Σμάρω Στεφανίδου και ο Πέτρος Κυριακός στους δύο αυτούς ρόλους). Την ίδια στιγμή, μολονότι αναφέρεται μόνο στην αρχή του φιλμ, έχει σημασία ότι ο ήρωάς μας χτίζει τον πύργο του από τα λεφτά ενός εβραίου φίλου του, που του τα είχε εμπιστευθεί όταν είχαν φυλακίσει αυτόν και την οικογένειά του. Ήταν πάμπολλες οι περιπτώσεις επιφανών Αθηναίων (και όχι μόνο) που κατέκτησαν μια θέση στην "αριστοκρατία" της εποχής με αυτόν τον τρόπο, πιάνοντας στην ουσία την καλή από τον θάνατο και τη φρίκη των άλλων. Μπορεί να είναι εντελώς άσχετες μεταξύ τους οι δυο ταινίες, αλλά η θεματολογία των χρημάτων ενός Εβραίου που χάθηκε στο Ολοκαύτωμα και πώς αυτά "έφτιαξαν" εκείνους που τα "φύλαγαν" μου έφερε στο μυαλό το 1945, που είδαμε στο σινεμά και το οποίο ουσιαστικά ασχολείται με αυτό ακριβώς το θέμα.

Για περισσότερες κριτικές ταινιών, σειρών και παρουσιάσεις κινηματογραφικών αιθουσών, ακολουθήστε μας στο Facebook στη σελίδα Cinemano.

Το αρχείο των ελληνικών ταινιών του Cinemano (μέχρι και τη δεκαετία του '70) βρίσκεται εδώ. Τις πιο ανεξάρτητες και όσες γυρίστηκαν από τα χρόνια του '80 και μετά, θα τις βρείτε εδώ.