Vincent, François, Paul... et les autres (1974)
Ελληνικός τίτλος: Η παλιοπαρέα
Δραματική κομεντί σε σκηνοθεσία Κλωντ Σωτέ, με τους Υβ Μοντάν, Μισέλ Πικολί, Σερζ Ρετζιανί, Ζεράρ Ντεπαρντιέ, Στεφάν Ωντράν, Μαρί Ντυμπουά.
Φίλοι από παλιά, ο Βενσάν, ο Φρανσουά και ο Πωλ, τώρα στα πενήντα τους, αντιμετωπίζουν ο καθένας τους δικούς του δαίμονες. Ο Βενσάν, επιχειρηματίας με σημαντικά οικονομικά προβλήματα, βρίσκεται σε διάσταση με τη γυναίκα του εδώ και δυο χρόνια, η οποία του ζητάει τελικά διαζύγιο, ενώ τον αφήνει και η κατά πολύ νεότερη φιλενάδα του. Ο Φρανσουά, γιατρός που ξεπούλησε τα ιδανικά του για να αποκτήσει την κλινική που έχει σήμερα, βλέπει τη γυναίκα του να απομακρύνεται κάθε μέρα και πιο πολύ. Τέλος, ο Πωλ, συγγραφέας που προσπαθεί να τελειώσει ούτε κι ο ίδιος ξέρει από πότε το τελευταίο του μυθιστόρημα, κουβαλάει το βάρος να αποδείξει πως κι αυτός αξίζει το ίδιο όπως και οι φίλοι του. Τα προβλήματα, όμως, δείχνουν πολύ πιο ασήμαντα, όταν περνούν τις ημέρες τους μαζί, σε κυριακάτικες εκδρομές στην εξοχή ή σε αυτοσχέδια τραπεζώματα. Μόνο που κατά πώς φαίνεται, όταν τα προβλήματα γίνουν πολύ μεγάλα για να μπουν στο συρτάρι, τότε θα κριθεί και η αλήθεια της σχέσης τους.
Είναι κάμποσα χρόνια τώρα που το Studiocanal, η Γαλλική Ταινιοθήκη, η Pathé, η Gaumont και άλλες εταιρείες ασχολούνται σοβαρά με το κινηματογραφικό αρχείο της Γαλλίας, αναπαλαιώνοντας έναν μεγάλο αριθμό ταινιών, ψηφιοποιώντας και διορθώνοντας τα αρνητικά. Με τον τρόπο αυτό, έχουν τη δυνατότητα να τις επανασυστήσουν στο κοινό, είτε μέσα από κυκλοφορίες σε blu-ray είτε από επανεκδόσεις στον φυσικό τους χώρο: την κινηματογραφική αίθουσα. Στο πλαίσιο αυτό, βρέθηκαν ξανά στο φως και ταινίες που ενδεχομένως να μην είχαν τύχει της αναγνωρισιμότητας που τους άξιζε μέσα στα χρόνια, αφού είχαν χαρακτηριστεί είτε πολύ κουλτουριάρικες είτε πολύ εμπορικές, σύμφωνα με το βαρόμετρο των κριτικών και της εποχής. Μέσα σε αυτές και "Η παλιοπαρέα" του Κλωντ Σωτέ, ενός σκηνοθέτη που δεν εντάχθηκε ποτέ στους "μεγάλους" αγαπημένους των κριτικών ούτε στις κατά καιρούς λίστες των διαφόρων περιοδικών. Σάμπως και με στον Ζακ Ντεμύ -που τώρα τρέχουν να αναγνωρίσουν- με τον ίδιο τρόπο δεν συμπεριφέρονταν;
Όπως και να έχει, όλη αυτή η ιστορία με τις αναπαλαιωμένες κόπιες, έφερε στα χέρια μου αυτό το μικρό διαμαντάκι του 1974. "Ο Βενσάν, ο Φρανσουά, ο Πωλ και οι άλλοι" (ή "Η παλιοπαρέα", όπως τη βάφτισε ο έλληνας διανομέας της), θα μπορούσε να είναι και "Η μεγάλη ανατριχίλα" επί ευρωπαϊκού εδάφους, στα '70s, και με μεσήλικες. Η κρίση των πενηντάρηδων, η αναθεώρηση των επιλογών τους και οι ευθύνες τους έναντι των αποφάσεων του παρελθόντος περνούν μέσα σε αυτές τις δύο ώρες ρεαλιστικής κινηματογράφησης, καθώς παρακολουθούμε τις συναντήσεις των τριών αυτών φίλων με τους "άλλους" του τίτλου. Τις γυναίκες τους, τους συναδέλφους τους, τον μπάρμαν του μπιστρό, τον προμηθευτή που απειλεί με πτώχευση την επιχείρησή τους. Η ταινία είναι ένας μικρόκοσμος χαρακτήρων και ταυτόχρονα ένα σχόλιο για τη Γαλλία που έμπαινε τότε στα χρόνια του Ντ'Εσταίν, αναζητώντας χρήμα και κοινωνική καταξίωση, αφήνοντας πίσω της το '68 και τον Μάη του. Είναι και οι γυναίκες που αλλάζουν, κι αυτό είναι εμφανές στην ταινία. Παρ' ό,τι β' οι ρόλοι τους, είναι καίριες οι αποφάσεις τους και η στάση που κρατούν. Πλέον διεκδικούν, κάνουν τα δικά τους βήματα και παύουν να είναι σκιές των ανδρών τους ή θύματα της οικογενειακής τους ευτυχίας.
Με ένα έξυπνο σενάριο που κινείται αριστοτεχνικά στον μικρόκοσμο των τριών βασικών πρωταγωνιστών (μολονότι αφήνει κάπως "πίσω" τον χαρακτήρα του Πωλ, τον συγγραφέα), η ταινία μιλά με αγάπη για τους ήρωές της. σκιαγραφεί τη ζωή τους, θέτει υπό αμφισβήτηση τη σχέση τους, ενώ δίνει ελπίδες για το κοινό τους μέλλον. Ο Σωτέ κρατά μια απόσταση από τα τεκταινόμενα, δεν επιτρέπει στην κάμερα ή στη μουσική του Φιλίπ Σαρντ να κυριαρχήσουν στις σκηνές και να προκαλέσουν έξτρα συναίσθημα. Αφήνει τους ήρωες να δράσουν ανενόχλητοι, και τον θεατή να εκτιμήσει όσα λέγονται και όσα υπονοούνται, δίνοντας έναν ρεαλιστικό τόνο στο φιλμ. Οι ερμηνείες των ηθοποιών (εξαιρετικός ο Υβ Μοντάν), η αποστασιοποιημένη κινηματογράφηση, ο πανικός των ηρώων απέναντι στο αύριο που φαίνεται να αλλάζει ριζικά καθώς και οι αγωνίες τους ανεβάζουν τον ρυθμό της ταινίας, που παρά το διακριτικό της χιούμορ, νιώθεις να σε αγχώνει, καθώς αντιμετωπίζεις τον κίνδυνο του αγνώστου που έπεται. Βρίσκονται σε μια κρίσιμη καμπή της ζωής τους, όλοι τους, και μαζί τους κι ο θεατής, αφού εκτός από τα χρόνια της νιότης έχουν περάσει ανεπιστρεπτί και οι πιθανότητες για ξαφνική ευτυχία. Ένα γλυκόπικρο φινάλε, όμως, φανερώνει την αισιοδοξία του σκηνοθέτη και την πίστη του στις ανθρώπινες αξίες, καθώς αυτές και μόνο αυτές μπορούν να μας δώσουν μια δεύτερη ευκαιρία στη ζωή, τελικά.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου