Gospod postoi, imeto i' e Petrunija (2019)

Ελληνικός τίτλος: Υπάρχει Θεός, το όνομά της είναι Πετρούνια

Δραματική ταινία σε σκηνοθεσία Τεόνα Στρούγκαρ Μίτεφσκα, με τους Ζόρικα Νούσεβα, Λαμπίνα Μίτεφσκα, Στέφαν Βούτζισικ, Σούαντ Μπεκόφσκι, Σιμεόν Μόνι Νταμέφσκι.

Στην παγωμένη, επαρχιακή πόλη του Στιπ, νοτιανατολικά των Σκοπίων, η Πετρούνια περνά την καλύτερη χειρότερη μέρα της ζωής της. Μετά από ένα πρωινό συνεχούς εξευτελισμού τόσο από τη μητέρα της όσο και από τον ιδιοκτήτη μιας εταιρείας από τον οποίο ζητά δουλειά, η Πετρούνια συναντά στον δρόμο της επιστροφής για το σπίτι την πομπή της τελετής του Αγιασμού των Υδάτων. Καθώς στέκει δίπλα στο ποτάμι και παρακολουθεί, όταν ο ιερέας πετά τον σταυρό στο νερό, η Πετρούνια αποφασίζει να βουτήξει και να τον πιάσει. Κι είναι εκείνη η στιγμή που καθορίζει τη μέρα της και τη ζωή της, καθώς μια ολόκληρη κοινωνία, οι Αρχές της και η Εκκλησία της ζητούν από την Πετρούνια να επιστρέψει τον σταυρό, αφού είναι απαράδεκτο να συμμετάσχει στην τελετή γυναίκα. Από την απόρριψη στο παγωμένο ποτάμι στο σπίτι της, όπου η μητέρα της την καταγγέλλει και από εκεί στο αστυνομικό τμήμα, ξεκινά μια απίστευτη οδύσσεια που απογυμνώνει συνειδήσεις, παραδόσεις, κατεστημένα και τη λογική ενός ολόκληρου λαού.

Συναρπαστική ταινία από την αρχή μέχρι το τέλος, η Πετρούνια αποδεικνύει πως υπάρχει κινηματογράφος και ρόλοι για γυναίκες μακριά από τα στημένα καταγγελτικά #metoo και παρόμοιους άσκοπους προβληματισμούς που ήτανε για νά'χαμε. Το εξαιρετικό σενάριο της σκηνοθέτιδος και της Έλμα Τατάρατζιτς αναδεικνύει σε βάθος όχι μόνο τον χαρακτήρα, τα κίνητρα και τη στάση ζωής της κεντρικής ηρωίδας, αλλά ολόκληρης της πόλης -ενδεχομένως και της χώρας. Δεν υπάρχει χαρακτήρας που να μην στέκει ολοκληρωμένος στην κάμερα, δεν υπάρχει άνθρωπος που εμφανίζεται στην οθόνη για τον οποίο να μην κατανοείς πλήρως την προέλευση, την κατάσταση ή τον σκοπό του, δεν υπάρχει ούτε μία φράση που να περισσεύει και να μην εξυπηρετεί τις ανάγκες της ιστορίας Την ίδια στιγμή, η λιτή αλλά προσεγμένη σε κάθε λεπτομέρεια κάδρου κινηματογράφηση (δεν ξέρω γιατί, αλλά μου θύμισε τις απαρχές των αδελφών Νταρντέν) βγάζει μια απίστευτη ειλικρίνεια και αληθοφάνεια (οι φαινομενικά φυσικοί και μόνο φωτισμοί δίνουν έναν απίστευτο ρεαλισμό και ενισχύουν την κυριολεκτική και μεταφορική παγωνιά του τόπου), την ίδια στιγμή που κεντράρει σε πρόσωπα και ανθρώπους.

Και εν μέσω όλων αυτών η Ζόρικα Νούσεβα στον ρόλο της Πετρούνια, με εκείνο το εντελώς αφτιασίδωτο, παχουλό της πρόσωπο με τα καθάρια, μεγάλα μάτια που τρυπάνε το πανί και ανοίγουν μια φωτεινή δίοδο για την ψυχή της. Τι καταπληκτική ερμηνεία είναι αυτή, πόσο επιφανειακά ήσυχη αλλά με πόσο βάθος συναισθήματος χωρίς εντυπωσιακές και καλά εκρήξεις ή ίχνος υπερβολής. Τα πάντα φιλτράρονται σε αυτό το καθάριο βλέμμα και τη στάση του σώματος που λένε απείρως περισσότερα από τα λόγια. Παρ'ότι αντιλαμβάνομαι πως είναι κάτι πολύ δύσκολο, την ερμηνεία της Ζόρικα Νούσεβα θα την έβλεπα να φτάνει μέχρι τα Όσκαρ. Όχι ότι οι άλλες ερμηνείες στερούνται επιπέδου. Η μάνα είναι εξαιρετική, όπως και η δημοσιογράφος η οποία καλύπτει την είδηση που λες και ξεπήδησε από κανάλι β' διαλογής. Διάβολε, μέχρι και ο κάμεραμάν της παίζει υπέροχα, σε έναν ρόλο που θα μπορούσε να είναι ασήμαντος, αλλά είναι τόσο καλογραμμένος που νομίζεις πως αυτόν τον άνθρωπο τον γνωρίζεις. Τελικά, υπάρχει εξαιρετικός κινηματογράφος και το όνομά της είναι Πετρούνια. 

Για περισσότερες κριτικές ταινιών και παρουσιάσεις κινηματογραφικών αιθουσών, ακολουθήστε μας στο Facebook στη σελίδα Cinemano.

Αν αγαπάτε τις δραματικές ταινίες, θα βρείτε το αρχείο κειμένων του Cinemano, εδώ.