Justice League (2017) (IMAX) (3D)

Κόμικ περιπέτεια φαντασίας των Warner/DC, σε σκηνοθεσία Ζακ Σνάυντερ, με τους Μπεν Άφλεκ, Γκαλ Γκαντότ, Χένρυ Καβίλ, Έζρα Μίλλερ, Τζέησον Μομόα, Ρέυ Φίσερ, Έημυ Άνταμς, Νταϊάν Λέην, Τζέρεμυ Άιρονς, Τζ, Κ. Σίμμονς και τη φωνή του Κίαραν Χάιντς. 

Με τον Σούπερμαν νεκρό εδώ και καιρό, ο κόσμος δείχνει να έχει πέσει και πάλι στο σκοτάδι του φόβου. Όταν μια αρχαία απειλή βρίσκεται προ των πυλών του κόσμου μας, έτοιμη για τον τελικό μας αφανισμό, ο Μπάτμαν με τη βοήθεια της Γουόντερ Γούμαν συγκεντρώνουν μια ομάδα από ανθρώπους (η σχεδόν ανθρώπους) με υπερδυνάμεις ώστε να αντιμετωπίσουν την έλευση του Κακού. 

Είχα ορκιστεί πως δεν θα έμπαινα ποτέ στο τριπάκι "Marvel εναντίον DC" ή "Εκδικητών εναντίον Λεγεώνας της Δικαιοσύνης" -έτσι τη λέμε στην Ελλάδα εδώ και δεκαετίες, οπότε αυτά τα Τζάστις Λιγκ να τα αφήσουμε λίγο στην άκρη; Υπάρχουν καλές ταινίες της DC όπως και μέτριες ταινίες της Marvel όλα αυτά τα χρόνια, άρα και έκρινα πως το κάθε στούντιο κάνει τη δουλειά του και δεν υπάρχει ο παραμικρός λόγος για εκ προοιμίου συγκρίσεις που δεν έχουν το παραμικρό κινηματογραφικό ενδιαφέρον και ουσιαστικά δεν προσφέρονται για κριτική της κάθε ταινίας ξεχωριστά. Αφήστε δε που προσωπικά το "Μπάτμαν εναντίον Σούπερμαν" -παρά τις αδυναμίες του- πολύ μου είχε αρέσει. Όμως, η Warner και η DC δεν με αφήνουν να αγιάσω, οπότε δεν δύναμαι να κρατηθώ άλλο και θα το πω: Αγαπητή DC, we have a problem.

Και το πρόβλημα των ταινιών της DC δείχνει να είναι η ίδια η DC, ούτε ο Σνάυντερ, ούτε ο Άφλεκ ούτε κανένας. Στην ιστορία των κόμικ περιοδικών, διαχρονικά, η DC έχει κατορθώσει να μην έχει ιστορία. Τι εννοώ; Ο κάθε ήρωας των περιοδικών της, παρά την πολύχρονη παρουσία του, δεν έχει ουσιαστική ταυτότητα και ουσιαστικό παρελθόν. Ναι, ο Σούπερμαν ήρθε από τον πλανήτη Κρύπτων και ο Μπάτμαν είναι ο Μπρους Γουέην, αλλά ξέρετε πόσες διαφορετικές εναλλακτικές της προέλευσης τους έχουν γραφτεί; Ξέρετε πόσες φορές έχει αλλάξει ύφος ο ήρωας αυτός καθ' εαυτός στα περιοδικά; Κανείς δεν ξέρει, και πολύ φοβάμαι πως δεν το ξέρει ούτε η ίδια η DC, η οποία κάμποσες φορές στην ιστορία της, όταν ένιωθε ότι οι συγγραφείς είχαν κάνει τα storylines μπάχαλο ή ότι έπεφταν οι πωλήσεις της (πολλές φορές φορές συνδυαστικά και τα δύο), πολύ απλά μηδένιζε την αρίθμηση των τευχών και ξεκινούσε την εξιστόρηση από την αρχή. Άντε ξαναμανά η ιστορία προέλευσης του κάθε ήρωα, άντε ξαναμανά νέο πλαίσιο δράσης, άντε ξαναμανά διαφορετική προσέγγιση του ίδιου του χαρακτήρα. Έχετε την εντύπωση ειλικρινά ότι ο Μπάτμαν ήταν ανέκαθεν ο σκοτεινός, καταθλιπτικός ιππότης της νύχτας ή ότι ο Σούπερμαν ήταν το χαμογελαστό καλό παιδί που μαχόταν για τον αμερικανικό τρόπο ζωής; Πλανάσθε πλάνην οικτράν. Μάλιστα, τελευταία φορά που η DC άλλαξε τα φώτα στον ρου των γεγονότων ήταν το 2012. Στον αντίποδα, η Marvel έκανε κι αυτή τα μαρκετίστικα τσαλιμάκια της, έκανε κι αυτή τα λάθη της, αλλά ουδέποτε απαρνήθηκε την ιστορία της και το παρελθόν των ηρώων της. Η παρουσία κάθε ενός εκ των χαρακτήρων της είναι συμπαγής και αναλλοίωτη μέσα στον χρόνο, με ιστορία και παρελθόν εύκολα εντοπίσιμα και αναγνωρίσιμα.

Θα μου πείτε, και εύλογα, "τι σχέση έχουν όλα αυτά, βρε φίλε, με την ταινία"; Έχουν, και μάλιστα πολύ μεγάλη. Γιατί στη βάση τους δηλώνουν τον τρόπο με τον οποίο η κάθε εταιρεία αντιλαμβάνεται το προϊόν της, τον τρόπο με τον οποίο το σέβεται και τον τρόπο με τον οποίο τον πλασάρει -στην προκειμένη περίπτωση, κινηματογραφικά. Η Marvel, με δικαιώματα διάσπαρτα σε τέσσερα διαφορετικά στούντιο (Fox για τους X-Men, Columbia για τον Σπάιντερ Μαν, Universal για τον Χαλκ και Paramount -αρχικά- για τον Άιρον Μαν), κατόρθωσε να επιτύχει συνοχή στην αφήγηση, προτού ακόμα δημιουργήσει το δικό της στούντιο και το δικό της κινηματογραφικό σύμπαν. Μοναδική παραφωνία ήταν η Columbia και ο τρόπος που "μηδένισε" τον Σπάιντερ Μαν, και γι' αυτό, άλλωστε, όταν ήταν να ανανεωθούν τα δικαιώματά της "τιμωρήθηκε" τρόπον τινά, αφού ναι μεν κράτησε τον ήρωα στη βιβλιοθήκη της, αλλά υπό την επίβλεψη της "μαμάς" Marvel (αντίστοιχα, βέβαια, η Fox τη σκαπουλάρισε, παρά το ανεκδιήγητο reboot των 4 Φανταστικών). Όπως και νά 'χει, όμως, μια αναδρομή σε κάθε κινηματογραφικό (ακόμα και τηλεοπτικό) ήρωα της Marvel, από τον Χαλκ του 1977 μέχρι σήμερα, δηλώνει συνοχή και μια σταθερότητα στην αφήγηση. Ακριβώς το αντίθετο από ό,τι συνέβη στην DC.

Ο εξαιρετικός Σούπερμαν του 1978, πρώτο blocκbuster με κόμικ υπερήρωα στην ιστορία του σινεμά, γέννησε το ανεκδιήγητο Supergirl και το επιεικώς τραγικό Σούπερμαν 4. Από υπευθυνότητα της Warner και μόνο (που αργότερα αγόρασε την DC), οι δύο εξαιρετικοί πρώτοι Μπάτμαν του Τιμ Μπάρτον γέννησαν τις κωμωδίες του Τζόελ Σουμάχερ, ο Σούπερμαν του 2006 (μια χαρά ταινία, μέχρι που μάθαμε ότι ο Σούπερμαν έγινε μπαμπάς, στο φινάλε) τρακάρισε με τοίχο σε αδιέξοδο και τα τρία αριστουργήματα του Μπάτμαν του Κρίστοφερ Νόλαν μοιάζουν επί ξύλου κρεμάμενα εν μέσω του κινηματογραφικού της σύμπαντος. Βλέπετε, λοιπόν, πως η τάση της DC να μηδενίζει την αρίθμηση των τευχών της έχει περάσει και στο σινεμά. Ο Άνθρωπος από Ατσάλι είναι περίτρανο παράδειγμα, αφού όχι μόνο είπε εξ αρχής την ιστορία του Σούπερμαν, αλλά παρουσίασε και έναν άλλο Σούπερμαν, πιο σκοτεινό, πιο θλιμμένο και καθόλου σύμβολο ειρήνης και ελπίδας. 

Και φτάνουμε στο Justice League, του οποίου το βασικό πρόβλημα είναι όλα τα παραπάνω. Και κυρίως ότι δεν έπρεπε να είχε γυριστεί τώρα. Μετά την ορθώς τοποθετημένη ιστορία της αυτόνομης ταινίας της Γουόντερ Γούμαν, θα έπρεπε να είχαν μεσολαβήσει τουλάχιστον άλλες δύο ταινίες (μία αυτόνομη Μπάτμαν, ενδεχομένως και ίσως ο Φλας) και μετά να βλέπαμε αυτήν εδώ. Ξέρετε γιατί; Γιατί έχει τεράστιο πρόβλημα χρονικής τοποθέτησης, γεγονός που επιδρά στη δραματουργική της αφήγηση και στο γκελ που κάνει με το κοινό. Γιατί όταν δείτε την ταινία, θα καταλάβετε πως όλα τρέχουν γρήγορα, χωρίς να δημιουργούν την απαιτούμενη συναισθηματική εμπλοκή με τα γεγονότα ή τους ήρωες. Ο θάνατος του Σούπερμαν που χρησιμοποιείται ως μέγιστο δραματουργικό στοιχείο, είναι πολύ πρόσφατος (Μπάτμαν εναντίον Σούπερμαν) ώστε να αντιληφθούμε τη θλίψη της απώλειάς του ή τον ενθουσιασμό από την επιστροφή του. Η ίδια η παρουσία του Σούπερμαν είναι πολύ φρέσκια στη Γη (Άνθρωπος από Ατσάλι), ώστε να προλάβει ο πλανήτης να τον θρηνήσει. Η Γουόντερ Γούμαν έχει μόλις εμφανιστεί (Μπάτμαν εναντίον Σούπερμαν), αλλά βρίσκεται κρυμμένη στη Γη από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και ακόμα θρηνεί τον τότε χαμό του αγαπημένου της, που ναι μεν είναι φρέσκος σε σχέση με τη δική της ταινία λίγους μήνες πριν, αλλά -για όνομα!- έχουν περάσει 70 και κάτι χρόνια από τότε. Δεν γίνεται να αντιδρά στα λόγια του Μπάτμαν λες και ο καλός της είχε πεθάνει την προηγούμενη εβδομάδα. 

Κι είναι σεναριακά προβλήματα της ταινίας αυτά, καθώς και προβλήματα χειρισμού των χαρακτήρων της. Για τον Φλας, ας πούμε, επελέγη η νεότερη και πιο χαζοχαρούμενη εκδοχή του, και ok, θα το δεχόμασταν, αλλά είναι ποτέ δυνατόν η ίδια η DC να εγκρίνει την κωμική και ελαφρόμυαλη εκδοχή, όταν η ίδια έχει αποδεχθεί τη σοβαρότερη και πιο σκοτεινή εκδοχή του ίδιου ήρωα στην τηλεοπτική σειρά που παίζει ήδη εδώ και τρία χρόνια; Κι αυτά τα προβλήματα, να είστε σίγουροι, πως δεν τα εντοπίζω μόνο εγώ επειδή είμαι παράξενος. Τα γνωρίζουν πολύ καλά και οι συντελεστές της ταινίας. Εξ ου και οι πονηριές που κάνουν. Έχοντας απόλυτη επίγνωση πως αυτό που γυρίζουν είναι στην ουσία άχρονο και ασύνδετο, ξαφνικά πετάνε κάτι για τα 20 χρόνια που ο Μπάτμαν πολεμάει το έγκλημα και βάζουν τον Ντάνυ Έλφμαν που υπογράφει τη μουσική να πετάξει και μια στροφή από το μουσικό θέμα της ταινίας του Μπάρτον, ως σύνδεση με τα προηγούμενα. Λες και μας κλείνουν το μάτι στο κινηματογραφικό τους παρελθόν, βρε, καθώς όλοι είμαστε μια οικογένεια. Ε, λοιπόν, όχι, δεν είμαστε, γιατί, αγαπητή DC και Warner, ξεχάσατε και τα "πράσινα φανάρια" του 2011 (κι ας μας τα δείχνετε φευγαλέα σε ένα flash back), ξεχάσατε και τις φρικαλεότητες της Cat-Χάλε Μπέρυ-Woman, ξεχάσατε και το μουσικό θέμα του Σούπερμαν, αφού θέλετε να μας πείσετε πως οι ήρωές σας έχουν παρελθόν. 

Είναι απρόσεκτη ταινία, γεμάτη σεναριακές ευκολίες και αφέλειες, αλλά και αδικαιολόγητα κακορενταρισμένα εφφέ. Είναι η Γκαλ Γκαντότ που τη σώζει τα μάλα, με μια κυρίαρχη παρουσία στην οθόνη εντός και εκτός στολής, είναι και ο Χένρυ Καβίλ ως ο πιο σέξυ και ισορροπημένος Σούπερμαν που πέρασε ποτέ από οθόνη κινηματογράφου, αλλά και ο Τζέησον Μομόα, εντυπωσιακός και επιβλητικός ως Άκουαμαν, αλλά χωρίς σενάριο ο Ατλάντιος... Τι να σου κάνει κι αυτός. Προφανώς και περνάς καλά, σαφέστατα και δεν βαριέσαι και ενδεχομένως να χάνεσαι στο διαρκές μπαμ-μπουμ, στα αστειάκια και στη δράση, αλλά όλα δείχνουν απρόσεκτα και βιαστικά, όπως τα εφφέ και η μετριότατη μετατροπή σε 3D. Κι όσο ορκιζόμουν πως δεν θα το κάνω, τελικά με αναγκάζει η ίδια η ταινία να το πω: Η "Λεγεώνα"είναι η απάντηση της DC στους Εκδικητές, χωρίς όμως τη δουλειά, το (κινηματογραφικό) παρελθόν και το μέγεθος της επένδυσης που πραγματοποίησε η Marvel προτού βγάλει τα μεγάλα της όπλα μαζεμένα στο πανί. 

Για περισσότερες κριτικές ταινιών, σειρών και παρουσιάσεις κινηματογραφικών αιθουσών, ακολουθήστε μας στο Facebook στη σελίδα Cinemano.