1917 (2019)

Πολεμική περιπέτεια των Dreamworks/Universal σε σκηνοθεσία Σαμ Μέντεζ, με τους Τζωρτζ ΜακΚέυ, Ντην-Τσαρλς Τσάπμαν, Κόλιν Φερθ, Κλαιρ Ντυμπύρκ, Μπένεντικτ Κάμπερμπατς, Ρίτσαρντ Μάντεν.

Γαλλία. Α' Παγκόσμιος Πόλεμος. Δύο νεαροί βρετανοί στρατιώτες διατάσσονται να αναλάβουν μια σχεδόν ανέφικτη αποστολή: να μεταφέρουν ένα μήνυμα βαθιά μέσα στο εχθρικό έδαφος που θα αποτρέψει 1.600 άντρες, μεταξύ των οποίων ο αδελφός του ενός, από το να πέσουν σε μια καλά στημένη παγίδα και να αποδεκατιστούν. 

"Ο χρόνος είναι ο εχθρός" δηλώνει το σλόγκαν της ταινίας στην αφίσα και ειλικρινά δεν θα μπορούσε να είχε επιλεγεί καλύτερο. Τα πάντα έχουν να κάνουν με τον χρόνο σε αυτό εδώ το συγκλονιστικό πολεμικό φιλμ το οποίο αποτελεί υπόδειγμα για το πώς μια καλή ιδέα και ένα πρωτότυπο εύρημα μετουσιώνονται σε μεγάλο σινεμά, Γιατί είναι μεγάλο σινεμά το "1917", γυρισμένο, κομμένο και ραμμένο για τη μεγάλη οθόνη. Η ιδέα ήταν να παρακολουθήσουμε αυτήν την οδύσσεια των δύο στρατιωτών σε σχεδόν αληθή χρόνο. Το εύρημα, να γυριστεί η ταινία σε μονοπλάνο (ή για την ακρίβεια, δύο μονοπλάνα, αφού η ιστορία "διακόπτεται" για κάποιο χρονικό διάστημα για το οποίο δεν θέλω να αποκαλύψω κάτι). Με πιο απλά λόγια, από τη στιγμή που ξεκινά το "1917", ο χρόνος αρχίζει να μετράει αντίστροφα αφού δεν υπάρχει μοντάζ για να τον διακόψει, ενώ παρακολουθούμε τη δράση μέσα από μία και μόνη κάμερα που βαδίζει μαζί με τους στρατιώτες. Βέβαια, εννοείται πως η ταινία ούτε έχει γυριστεί ολόκληρη (ή έστω τα δύο διακριτά μέρη της) σε μονοπλάνο, ούτε σε αληθή χρόνο. Όμως, αυτή είναι η ουσία της, η ραχοκοκαλιά της και το ζουμί της. Ο Μέντεζ δεν θέλει να εντυπωσιάσει και να αποδείξει την αξία του μέσα από το τεχνητό μονοπλάνο. Το χρησιμοποιεί όμως για να προσδώσει ασύλληπτο ρυθμό και ένταση στην ταινία του και μέσα από το τρυκ του ευρήματος να οδηγηθεί στο επίτευγμα. Οπότε, αδιαφορήστε για όσους σας λένε αν πρόκειται για αληθινό ή τεχνητό μονοπλάνο και που αναλώνουν παραγράφους ολόκληρες για να το αποδομήσουν. Κοιτούν το δέντρο και χάνουν το δάσος.

Εγώ λοιπόν δεν θα ασχοληθώ με την αυθεντικότητα του μονοπλάνου αλλά πώς το εύρημα αυτό καθορίζει την ταινία, εν πρώτοις σε τεχνικό επίπεδο. Διότι έχει γίνει ασύλληπτη δουλειά σε κάθε τομέα. Για να δουλέψει το εύρημα του "μονοπλάνου", αυτής της συνεχούς παρακολούθησης του ήρωα στη διαδρομή του προς το βρετανικό στρατόπεδο που πρέπει να προειδοποιήσει, έχουν συντελεστεί τα μέγιστα στην παραγωγή. Από τα σκηνικά που απλώνονται σε τεράστια έκταση (κι όταν λέμε σκηνικά, μιλάμε ακόμα και για τη λάσπη και τα συρματοπλέγματα και τα πτώματα που βρίσκονται ατάκτως ερριμμένα παντού), στη φωτογραφία που πρέπει να αντιμετωπίσει τη διαρκή πρόκληση του φωτισμού από όποια θέση κι αν παίρνει αλλά και το σωστό καδράρισμα ανά πάσα ώρα και στιγμή και το μοντάζ που χάρη σε αυτό συντηρείται η ψευδαίσθηση του μονοπλάνου, τα πάντα αγγίζουν την τελειότητα. Μαζί με την τεχνική αρτιότητα όμως συντελούν εξίσου στη δραματουργία, στην υπόθεση, στους χαρακτήρες και στο συναίσθημα. Το πώς ανοιγοκλείνει το κάδρο διαρκώς, η προοπτική της κάμερας, η αλλαγή στα χρώματα, οι αριστουργηματικοί ήχοι και τα περίτεχνα οπτικά εφφέ ζωντανεύουν τους ήρωες ενόσω μεταφέρουν εμάς από τη θέση του θεατή στο επίκεντρο της δράσης. Προσθέστε και την εξαίρετη μουσική που ενισχύει απόλυτα το μέτρο της εικόνας και του χρόνου και αφεθείτε σε εκείνη τη συγκλονιστική κορύφωση λίγο πριν από το φινάλε, όπου τα πάντα συνεργάζονται για μια σεκάνς λίγων δευτερολέπτων που όμως θα περάσει στην κινηματογραφική ιστορία. Είναι μεγάλο σινεμά το "1917" και ίσως η επιτομή αυτού που αποκαλούμε "δουλειά συνόλου". Μια κορυφαία συμφωνία μιας ορχήστρας εξαιρετικά ταλαντούχων ανθρώπων με τον Σαμ Μέντεζ να κρατάει την μπαγκέτα και να διευθύνει επάξια το όλον. 

Για περισσότερες κριτικές ταινιών και παρουσιάσεις κινηματογραφικών αιθουσών, ακολουθήστε μας στο Facebook στη σελίδα Cinemano.

Αν αγαπάτε τις περιπέτειες και τη δράση, θα βρείτε κείμενα και κριτικές από το αρχείο του Cinemano, εδώ.